Αναδημοσίευση απο το ιστολόγιο του Γιώργου Οικονόμου
Γιώργος Ν. Οικονόμου
Δρ Φιλοσοφίας
Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Στις δύσκολες συνθήκες που διέρχεται η ελληνική κοινωνία μετά και τα επαχθή μέτρα του ΔΝΤ χρειάζεται να βρεθεί ένας διαφορετικός δρόμος πορείας, αφού εκ των πραγμάτων το μοντέλο διακυβέρνησης που επιβλήθηκε επί τριάντα πέντε έτη έχει αποτύχει παταγωδώς. Ένας δρόμος προσανατολισμού είναι να κατανοηθεί στην ουσία της η κρίση, παγκόσμια και ελληνική. Η κρίση αυτή ονομάζεται και βεβαίως είναι οικονομική, αλλά κατά τη γνώμη μου ουσιαστικώς είναι πολιτική. Πολιτική, με την έννοια ότι οι πολιτικές εξουσίες είναι oι κύριες υπεύθυνες για την τεράστια έλλειψη ελέγχου στους οικονομικούς παράγοντες: τράπεζες, golden boys, διακίνηση κεφαλαίων, «ελεύθερη» αγορά, βιομηχανίες, επιχειρήσεις, ΜΜΕ, χρηματιστήρια, πολύπλοκα τραπεζικά προϊόντα τα οποία ούτε οι ίδιοι οι οικονομολόγοι μπορούν να κατανοήσουν και να ελέγξουν. Αποδείχθηκε εμπράκτως ότι οι πολιτικές εξουσίες είναι υπάκουες στις επιταγές της οικονομίας και των αγορών, οι οποίες με την παγκοσμιοποίηση από την δεκαετία του ’80 είναι κυρίαρχες και ανεξέλεγκτες. Υπάρχει δηλαδή απόλυτη κυριαρχία των αγορών, απόλυτη ανεξαρτησία της οικονομίας, όχι απλώς επειδή οι πολιτικές εξουσίες αδυνατούν να τις ελέγξουν αλλά επειδή και οι ίδιες είναι συνεργοί.
Αυτή η κατάσταση κατέστη δυνατή ακριβώς διότι οι πολιτικές εξουσίες δεν ελέγχονται από κανέναν, κυρίως από τον υποτιθέμενο «φυσικό» ελεγκτή τους, την κοινωνία, τους ανθρώπους, τους ψηφοφόρους τους. Ούτε οι οικονομικές εξουσίες ούτε οι πολιτικές δίνουν λόγο και λογαριασμό για τις πράξεις τους. Δεν λογοδοτούν ούτε απολογούνται σε κανέναν, σε κανένα δικαστήριο, σε καμία βουλή ή συνέλευση. Η συμμετοχή των ανθρώπων ανύπαρκτη, η απουσία της πολιτικής εκκωφαντική.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι λοιπόν αποτέλεσμα της απουσίας ελέγχου των κυβερνήσεων επί των αγορών, επί της οικονομίας. Συνεπώς δεν κυριαρχούν τα «εκλεγμένα» όργανα αλλά οι μη εκλεγμένες οικονομικές εξουσίες. Φυσικά μέσα στο πλαίσιο αυτό ο εκλογικός αγώνας των κομμάτων για την εξουσία δεν είναι για κάτι ουσιαστικό, για έλεγχο των αγορών, για το κοινό συμφέρον, αλλά για την καλύτερη συνεργασία με τις οικονομικές εξουσίες προς όφελος των κομμάτων, των μελών τους και των ισχυρών χρηματοδοτών τους. Συνεπώς καταρρέει ο μύθος των εκλεγμένων ηγεσιών και των κοινοβουλίων, που υποτίθεται κυβερνούν για το κοινό συμφέρον, για το συμφέρον του λαού και άλλα ηχηρά παρόμοια.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει σήμερα διεθνώς όχι μόνο ένα τεράστιο έλλειμμα δημοκρατίας και αντιπροσώπευσης αλλά και έλλειμμα νομιμοποίησης για τα αντιπροσωπευτικά πολιτεύματα. Ως γνωστόν η νομιμοποίηση αυτή στηρίζεται στην καθολική ψηφοφορία, στην «ελεύθερη» εκλογική αναμέτρηση των κομμάτων και την ανάθεση εντολής στο πλειοψηφήσαν κόμμα ή σε συνδυασμό κομμάτων, για την διακυβέρνηση των χωρών.
Το έλλειμμα νομιμοποίησης φαίνεται και στην οργανωτική δομή της Ευρωπαϊκής Ενωσης: όλα τα ανώτερα όργανα που ασκούν εξουσία (Επιτροπή, Πρόεδρος, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, Ελεγκτικό Συμβούλιο) είναι μη εκλεγμένα. Το μόνο όργανο που εκλέγεται, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν έχει ουσιαστικές εξουσίες, αλλά γνωμοδοτικές. Το έλλειμμα αυτό επέκρινε και το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας (Καρλσρούη), για τους δικούς του λόγους ασφαλώς, το 2009 με την ευκαιρία τη Συνθήκη της Λισαβώνας. Επισήμανε δε ότι η έσχατη πηγή νομιμοποίησης είναι το γερμανικό κοινοβούλιο. Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι: ποιος είναι υπεύθυνος για το έλλειμμα αυτό; Δεν είναι τα μεγάλα και ισχυρά οικονομικώς κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα και η Γερμανία; Αυτά δεν δίνουν τις κατευθυντήριες γραμμές, πλαίσια, θεσμούς, προσανατολισμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Επομένως πρόκειται είτε για μεγάλη αντίφαση είτε για μεγάλη κοροϊδία εκ μέρους του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου.
Η ανικανότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης φαίνεται και στο γεγονός ότι δεν είναι σε θέση να ελέγξει την πορεία των κρατών μελών για τήρηση των όρων της ιδρυτικής της συνθήκης, με σκοπό την αποσόβηση κρίσεων και αποσταθεροποιήσεων. Αυτό έδειξε η αδυναμία της στην περίπτωση της Ελλάδας να ενημερωθεί, να διαπιστώσει τo αληθές τεράστιo δημοσιονομικό έλλειμμα και να ελέγξει το υπέρογκο χρέος. Επίσης η Ευρωπαϊκή Ενωση έδειξε την ανικανότητά της ή την απροθυμία της να αντιμετωπίσει τις αγορές και τα παιγνίδια των κερδοσκόπων για να βοηθήσει το κράτος μέλος και το άφησε επί μήνες στο έλεος των αγορών και των κερδοσκόπων, δηλαδή των τραπεζών. Προς τι λοιπόν όλη η ιδεολογία για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και την «ευρωπαϊκή οικογένεια»; Η απάντηση είναι: για τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας και των άλλων ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών, των τραπεζών, του μεγάλου κεφαλαίου.
Οι επιπτώσεις της κρίσεως είναι πλέον επώδυνες και επαχθείς εν Ελλάδι, ιδίως για τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Για την κατάσταση χρεοκοπίας ευθύνεται το ανίκανο και διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, τα ανίκανα και διεφθαρμένα κόμματα, ο υπερτροφικός κρατικοδίαιτος γραφειοκρατικός μηχανισμός, ο ανάλγητος πολιτικός κόσμος, η κυνική οικονομική άρχουσα τάξη. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ επί τριάντα έξι έτη έκαναν τα πάντα για να οδηγήσουν τη χώρα στην καταστροφή. Έκλεψαν, λήστεψαν, λεηλάτησαν τα δημόσια ταμεία, τα χρήματα των φορολογουμένων, βύθισαν τη χώρα με την υπερχρέωση και υποθήκευσαν το μέλλον των νέων γενεών.
Η κατάσταση αυτή έγινε δυνατή λόγω του πολιτικού ελλείμματος, του ελλείμματος δημοκρατίας, που οφείλεται στην απουσία των ανθρώπων, στη μη συμμετοχή τους στα πολιτικά δρώμενα, στην απουσία ελέγχου επί των πολιτικών και των οικονομικών εξουσιών. Το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι; Ενώ οι καπιταλιστές, οι τραπεζίτες, οι χρηματιστές, τα golden boys, τα κόμματα, οι πολιτικοί, οι γραφειοκράτες κάνουν τη δουλειά τους, εμείς τι κάνουμε; Τα μεγάλα πλήθη των ανθρώπων τι κάνουν; Έχουν αφήσει τους πολιτικούς και τα κόμματα να χειρίζονται εν λευκώ τα μεγάλα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά ζητήματα. Τις τελευταίες δεκαετίες απουσιάζει απελπιστικά το λεγόμενο λαϊκό κίνημα. Από τότε που αυτό εξέλιπε, οι κατακτήσεις και οι ελευθερίες υποχωρούν.
Το ζωτικό ζήτημα που τίθεται λοιπόν είναι: Τι να κάνουμε; Από συντηρητικές, θεολογικές και επιχειρηματικές πλευρές προτείνονται κυβερνήσεις «εθνικής σωτηρίας» από προσωπικότητες του επιχειρηματικού (ή του πνευματικού και πολιτικού) κόσμου. Οι λύσεις αυτές είναι αντιδημοκρατικές και αυταρχικές, οδηγούν σε φαλκίδευση των ελαχίστων δικαιωμάτων που έχουν απομείνει και σε περαιτέρω συρρίκνωση των εισοδημάτων των μεσαίων και κατωτέρων στρωμάτων. Το επιχείρημα εναντίον αυτής της λύσεως είναι απλό: οι επιχειρηματίες ως γνωστόν ενδιαφέρονται πρωτίστως και κυρίως για το δικό τους συμφέρον και όχι για το συμφέρον των εργαζομένων. Πώς ξαφνικά θα εκφράσουν το γενικό συμφέρον; Δια επιφοιτήσεως του εθνικού πνεύματος; Και γιατί μέχρι τώρα δεν συνέβαλαν στη σωτηρία αφού βρίσκονται πάντα σε αγαστή συνεργασία με τις πολιτικές κυβερνήσεις; Διότι είναι αλήθεια ότι η οικονομική εξουσία είναι ipso facto πολιτική εξουσία.
Προτείνονται επίσης από διάφορους αριστερούς οικονομικές λύσεις, όπως στάση πληρωμών, έξοδο από την ευρωζώνη, κρατικοποίηση των τραπεζών κ.λπ. Το μεγάλο ζήτημα είναι ποιος θα χειρισθεί τις «λύσεις» αυτές. Το υπάρχον χρεοκοπημένο, ανίκανο και διεφθαρμένο σύστημα; Στην περίπτωση αυτή είναι σίγουρη η αποτυχία και η επιδείνωση των προβλημάτων και των μεγεθών: αύξηση και συντήρηση του τεραστίου κρατικοδίαιτου μηχανισμού, αύξηση της αναξιοπιστίας διεθνώς, αύξηση των σπρεντ, των ελλειμμάτων.
Συνεπώς ενώπιον αυτού του αδιεξόδου οι λύσεις δεν μπορεί παρά να είναι πολιτικές. Οι οικονομικές λύσεις αποκομμένες από το πλαίσιο που τις δημιουργεί είναι τυφλές, διότι αναπαράγουν από μια άλλη πλευρά την προτεραιότητα της οικονομίας. Η προτεραιότητα αυτή έχει οδηγήσει στη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση. Πρέπει η πολιτική να επανέλθει στο προσκήνιο, να αποκτήσει προτεραιότητα. Πολιτική όχι με την έννοια των εκλογών και των κομμάτων, αλλά με την ουσιαστική έννοια: συμμετοχή των ανθρώπων βασισμένη στην αυτοοργάνωση και τον αυτοκαθορισμό, κριτική του πολιτικού συστήματος, αμφισβήτηση των χρεοκοπημένων εξουσιών, ουσιαστικός και ενδελεχής έλεγχος.
Αυτό απαιτεί αυτοεμπιστοσύνη και αυτοεκτίμηση των ανθρώπων. Απαιτεί άμεση κινητοποίησή τους με ενημέρωση, συζητήσεις και δράσεις εκτός των κομμάτων και των επισήμων θεσμών. Οι τοπικές και οι ευρύτερες συνελεύσεις πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο που έχουν σήμερα οι αποτυχημένοι υπουργοί, οι ανίκανοι βουλευτές, οι διεφθαρμένοι δικαστικοί, οι διαπλεκόμενοι δήμαρχοι και οι λοιποί άχρηστοι κρατικοί αξιωματούχοι. Χρειάζεται να περιέλθουν στη βάση η λήψη των αποφάσεων, η θέσπιση των νόμων, ο έλεγχος της εξουσίας. Χρειάζονται γενναίες θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, μέσω τοπικών, περιφερειακών και γενικών δημοψηφισμάτων. Πρέπει να ανακαλυφθεί, ή μάλλον να επινοηθεί ξανά, η άμεση δημοκρατία. Είναι η μόνη έλλογη, θεραπευτική και ρεαλιστική λύση. Η μόνη έξοδος από τη φθορά και τη διαφθορά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου