του Γιώργου Γεωργιάδη
Κάποτε ο καθηγητής Κώστας Φωτιάδης σχολιάζοντας μια ενδοποντιακή διένεξη τόλμησε να πει δημόσια ότι αύται αι διαφοραί οφείλουσι να επιλύονται εντός της κοινότητος και ουχί στα ελλαδικά ποινικά και αστικά δικαστήρια κάνοντας έναν ιστορικό παραλληλισμό με τα Οθωμανοδικεία του Πόντου κατά τις ημέρες της Σκλαβιάς πριν το 1923.
Δηλ., οι Πόντιοι να μην λύουν ταις διαφορές των εις τα νενομισμένα ελληνικά δικαστήρια, αλλά ένα σώμα Δημογερόντων – σεβάσμιων προσώπων της ποντιακής κοινωνίας να έδινε τη λύση. Εξάλλου όσοι Έλληνες του Πόντου προ του 1923 κατέφευγον εις τα Οθωμανοδικεία εκέρδιζαν την χλεύη και την αντιπάθεια των άλλων μελών της Κοινότητας, διότι τούτοι δεν ενεπιστεύοντο την Δημογεροντίαν, αλλά τον βδελυρόν Τούρκο Κατήν που επέχαιρε διά την αποκοτιά των Ελλήνων.
Αυτή η τοποθέτηση του καθηγητή Κώστα Φωτιάδη με προβλημάτισε. Μερικοί την κατακεραύνωσαν. Άλλοι την αποδέχθησαν. Μάλλοι οι περισσότεροι, σιωπηρώς ή αμέσως.
Εις ένα σημείο του μυαλού αυτή η περίπτωση παρέμεινε ενστικτωδώς. Μελετώντας λίαν προσφάτως την πολιτικήν θέσιν των Ελλήνων της Αθήνας του 5ου π.Χ. με αφορμή την συζήτησιν περί χορηγήσεως ιθαγενείας σε τέκνα λαθρομεταναστών 2ης γενιάς, το θέμα επανήλθε εις τον διανοητικόν πυρήνα της σκέψης μου. Θα ήτο δυνατόν να ερμηνεύσουμε προβλήματα του παρόντος με στοιχεία – εργαλεία του μακρινού, απωτέρου παρελθόντος!
Μα, ναι. Τούτο εστί Παράδοση. Είναι απορίας άξιο λοιπόν πως όλα τα επιτεύγματα των Ελλήνων της περιόδου του Περικλέους σε ιατρικό, φιλοσοφικό, εκπαιδευτικό, καλλιτεχνικό, επιστημονικό επίπεδο να αποτελούν τη βάση κάθε σοβαρής ερεύνης για το σύγχρονο Άνθρωπο και να μην είναι τα Πολιτικά του Πιστεύω εις ότι αφορά την Οργάνωση της Πόλεως – Κοινωνίας – Κράτους;
Έρχομαι λοιπόν προς ημάς. Ουχί 3000 χρόνια ενωρίτερον, αλλά 130 μόλις.
Διαβάζω, αναλύω και μελετώ τον εν Τραπεζούντι νομοκάνονα που ρύθμιζε τα της υπό κατοχήν Ελληνικής Κοινότητος της πόλεως των Κομνηνών, σωτηρίω έτει: 1880, 20ην Ιανουαρίου (Από την Εγκυκλοπαιδείαν του Ποντιακού Ελληνισμού – Εκδόσεις Αντώνη Μαλλιάρη).
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α
ΑΡΧΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣΙ
1. Περί πάντων των δημοσίων πραγμάτων εν Τραπεζούντι Ελληνικής Κοινότητας προνοούσιν, συσκέπτονται, αποφασίζουσι και την εκτέλεσιν αυτών διενεργούσι:
α). Ο κατά καιρόν Μητροπολίτης Τραπεζούντος ή εν απουσία ή ελλείψη αυτού ο Αρχιερατικός Επίτροπος.
β). Η Αντιπροσωπεία της Κοινότητος.
γ). Η Εφορία και το Συμβούλιον των σχολείων αυτής και,
δ). Η εκπαιδευτική επιτροπή των έξω σχολείων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
2. Ο Μητροπολίτης Τραπεζούντος, ως εκ του αξιώματος αυτού και των προνομίων, άπερ η σεβαστή Αυτοκρατορική Κυβέρνησις απένειμεν με τους Ιεράρχας της Ανατολικής Εκκλησίας είναι ο Ανώτατος Άρχων εν τη διοικήσει των κοινών πραγμάτων της πόλεως και ο γενικός διευθυντής αυτών.
3. Οθεν.
α). Συγκαλεί στις συνεδριάσεις τα σωματεία και προεδρεύει εν αυταίς,
β). Επικυρώνει τα ψηφίσματα των διαφόρων σωματείων,
γ). Υπογράφει ως πρόεδρος πάντα τα εξω αυτών απορρέοντα έγγραφα,
δ). Διενεργεί την εκτέλεσιν των αποφάσεων των σωματείων δια τις παρά της Εκκλησίας χορηγούμενης αυτώ εξουσίας και,
ε). Επιτηρεί την πιστήν τήρΗσιν και εφαρμογήν του τε παρόντος κανονισμού και των διαφόρων ψηφισμάτων των σωματείων, προς α οφείλει και αυτός να συμμορφώνΗται, καίπερ’ άλλως ως ανεύθυνος προς την Κοινότητας.
Εις την συνέχειαν το Καταστατικόν αναφέρεται εις τον τρόπο εκλογής της Αντιπροσωπείας της Κοινότητας που είχε καθοριστικό ρόλο στα της πόλεως.
50 αντιπρόσωποι εκλέγοντο από 11 ενορίες της Τραπεζούντος κάθε 2 έτη με μυστική ψηφοφορία.
Οι αιρετοί της Κοινότητος έπειτα εξέλεγον την Δημογεροντίαν, την Εφορίαν και το Συμβούλιο των Σχολείων. Την πλήρη διοίκηση δηλαδή με καθοριστικές υποχρεώσεις έναντι των Ελλήνων της Τραπεζούντος.
Η δεκαμελής Δημογεροντία η οποία εξελέγετο δημοκρατικά από τους αντιπροσώπους όλων των ενοριών είχε μαζί με τον Μητροπολίτη και δικαστικά καθήκοντα μεταξύ των μελών της κοινότητας. Αυτό εννόουν ο καθηγητής Κώστας Φωτιάδης.
Τι παρατηρώμεν; Πριν 130 χρόνια εις την Σκλαβωμένη Μητρόπολη του Πόντου οι Έλληνες ήτο ενωμένοι υπό την σκέπιν του Αρχιερέως. Για τους εξής λόγους!
1. Υπήρχε Δημοκρατία. Όλαι αι ενορίαι συμμετείχον αναλογικά με τον πληθυσμών των, εψήφιζαν μυστικά και εξέλεγον τους Αντιπροσώπους της Κοινότητας. Έπειτα αυτοί εξέλεγαν τη Δημογεροντία, κάθε 2 έτη. Μέχρι στιγμής διαβάσατε την λέξη «ορισμός, διορισμός». ΟΧΙ, βέβαια. Οι πρόγονοι ημών εν τη μέση της κατοχής δεν ελησμόνησαν την αρχαίαν των καταγωγήν. Ακούσατε περί συμμετοχής Κούρδων – Λαζών – Σοβιετικών, Τσετσένων – Τσερκέζων – Αλβανών γεννιτσάρων; Όχι. Κανείς «ορισθείς, διορισθείς». Άπαντες αιρετοί. ΕΞΕΛΕΓΟΝΤΟ. Με εκλογάς, κανονικάς, τιμίας τους. Με επικεφαλής τον Δεσπότη για 2 λόγους!
1. Θα ήτο αδύνατο ότι αδύνατο οτιδήποτε άλλο εντός του συστήματος Millet – Basi της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάθε επιμέρους Εθνότητα εξεπροσωπείτο υπό τον Αρχιερέα του Δόγματος του.
2. Οι Έλληνες του Πόντου – παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα τελευταία – είχαν ισχυράν εθνικοθρησκευτικήν συνείδησιν.
Ας έλθωμεν εις το ΣΗΜΕΡΟΝ. Ας δεχθώμεν το πλαίσιο τινών εξ’ ημών ότι αι «ομοσπονδίαι έρχονται και παρέρχονται», ότι η Ιερά Μονή Σουμελά αποτελεί το Παλλάδιο του όπου Γης Ποντίου Ελληνισμού, η εθνική του Αμφικτυονία, το Μητροπολιτικό του Κέντρο.
Εφ’ όσον δεχόμεθα τούτο –όχι με δυσκολίαν- τότε να συζητήσωμεν ως καλοί ορθόδοξοι, πατριώτες, Έλληνες τω γένος, ποίο σύστημαν εξυπηρετείν την ΕΝΟΤΗΤΑΝ, ποίο σύστημα δέχεται πατρικήν ευλογίαν! Το Νομικόν καθεστώς του Ιδρύματος Σουμελά που προβλέπει «ΔΙΟΡΙΣΜΟΝ» της πλειοψηφίας του Διοικητικού Συμβουλίου ή μήπως το νόμιμον καταστατικόν της 20ης Ιανουαρίου 1880 που συνετάχθη εις την ΠΑΤΡΙΔΑ ΗΜΩΝ ΤΗΝ ΑΓΙΑ και ως ζωοδότης, έσπειρεν αειφόρον ΣΠΕΡΜΑ ελληνοσύνης, μεγαλώνοντας, ανθίζοντας, το δένδρον και το Δάσος της Ελληνικής ζωής, εν μέσω αλλοφύλων και αλλοπίστων;
Αυτήν την ερώτησιν προεκρίνω και θέτω προς όλους τους ανησυχούντες περί του «τι συμβαίνει και μαλώνουν οι Πόντιοι». Διορισμός ή ΕΚΛΟΓΗΝ;
Εις τα κόμματα εξουσίας αίφνης προέκυψε δίλημμα πολιτικόν. Δύναμη από την Βάσιν ή τους Μηχανισμούς;». Ο Λαός απαντά με την ΚΡΙΣΗΝ ΤΟΥ.
Ερωτώ τους αγαπητούς συμπατριώτες Ποντίους αδελφούς ημών που ενετάχθησαν εις έναν φορέαν και εμφανίζονται ως υπέρμαχοι της «διατήρησης του υφιστάμενου καθεστώτος εν τη Μονή Σουμελά».
Αγαπητοί: Αι άλλαι δύο Μοναί (Βαζελώνος – Περιστερεώτας) μετατρέπονται εις κανονικά Μοναστήρια, με μοναχούς. Εις την Μονή Σουμελά τι προτείνετε να συμβεί;
Να παραμείνει ένα καθεστώς διορισμού Διοικητικού Συμβουλίου που άρχεται από την δεκαετίαν του 1960 ή η επιστροφή στο Μέλλον δια της 20ης Ιανουαρίου 1880.
Είχε άδικο η Κοινότητα Τραπεζούντος το 1880; Και έχουν δίκιο ο Στυλιανός Παττακός, ο Δημήτριος Ιωαννίδης και οι υπόλοιποι πραξικοπηματίες που δεν αντέδρασαν εις την «κανονιστικήν διάταξη» του 1973; Εάν δεν το ενθυμήσθε το 1973 εις την πατρίδα ημών ασελγούσε ξενοκίνητος δικτατορία. Ημπορείτε να δεχθείτε (ανεχθείτε) τον διατήρησην νομικού κατασκευάσματος που παρήχθη την εποχήν εκείνην;
Εις τα κόμματα εις τα οποία εντρυφείτε, θα εκάματε το ίδιον; Θα εκδηλώνατε πίστην εις Νόμους της εποχής; Θα μου πείτε ότι το καταστατικό του 1880 δημιουργήθηκε σε πόλη υπό Κατοχήν.
Και όμως! Παρ’ όλα αυτά είχε όλα τα χαρακτηριστικά δημοκρατίας, αντιπροσωπευτικότητας, σύνθεσις, ΕΝΟΤΗΤΑΣ. Τι ΔΕΟΝ ΣΥΜΒΕΙ; Σας ερωτώ. ΕΣΕΙΣ οι μερικές δεκάδες σύλλογοι που εμφανίζεσθε ως υπερασπιστές του παρόντος νομικού καθεστώτος: Με την Τραπεζούντα του 1880 ή με τον Νόμο που παρήχθη τη επταετία; (Κανονιστική πράξη 1973). Με την ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΝ ή με τον ΔΙΟΡΙΣΜΟΝ; Το Νομικόν Συμβούλιον του Κράτους γνωμοδότησε υπέρ της καταργήσεως της Διάταξης του 1973. Θα το σεβαστείτε;
Αυτά είναι τα κρίσιμα ερωτήματα και δεν αφορούν «Μαλώματα μεταξύ Ποντίων».
Αφορούν την σύσταση της Ποντιακής Κοινότητας. Την ανάπτυξιν των στόχων της. Της ευημερίας της. Απλά είναι τα πράγματα. Μην μπερδεύετε τον κόσμο, που δεν ξέρει. Τόσο απλά.
Όλοι οι ποντιακοί σύλλογοι της ΕΛΛΑΔΑΣ εκλέγουν το Διοικητικόν Συμβούλιον του Ιδρύματος Παναγία Σουμελά, εφ’ όσον αυτό αποτελεί το Παλλάδιον του όπου Γης Ποντίου Ελληνισμού. Εκτός εάν δεν είναι. Εκτός αν είναι κάτι άλλο. Που πολύ θα θέλαμε να μάθουμε.
Το Ίδρυμα Παναγία Σουμελά λοιπόν ή αποτελεί την φυσική συνέχεια της Κοινότητας του Πόντου (Τραπεζούντος) και λειτουργεί με βάση τους αξιακούς κανόνες της Δημοκρατίας και δη του καταστατικού του 1880, με πρόεδρο Μητροπολίτη και εκλεγόμενο από όλα τα σωματεία, Διοικητικών Συμβουλίων, αριστίνδειν μέλη και επί ΤΙΜΗ Δημογεροντία ή είναι κάτι άλλο: Μια ωραία ατμόσφαιρα...
Σας δίνω το χέρι, σας κοιτώ στα Μάτια και λέγω υμίν, ποιο από τα 2 θέλετε;
Υ.Γ. ΕΝΟΡΙΑΙ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ 1880
- Αγίου Γρηγορίου, αντιπρόσωποι, 7,
- Αγίας Μαρίνης, αντιπρόσωποι, 4,
- Αγίου Ιωάννου Δαφνούντος, αντιπρόσωποι 4,
- Παναγίας Δαφνούντος, αντιπρόσωποι 4,
- Θεοσκεπάστου, αντιπρόσωποι 2
- Χριστού, αντιπρόσωποι 8,
- Αγίου Γεωργίου, αντιπρόσωποι, 3,
- Ευαγγελίστριας, αντιπρόσωποι 1
- Υπαπαντής, αντιπρόσωποι 8,
- Εξωτείχων, αντιπρόσωποι 5
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου