Προαναγγελμένη αναπαραγωγή αδιεξόδου

Χρήστος Γιανναράς

Οι πρώτες εκατό μέρες διακυβέρνησης (ή καινούργιας κομματικής ηγεσίας) κρίνουν (προεξοφλούν με σιγουριά) την επιτυχία ή το φιάσκο για το υπόλοιπο της θητείας στην άσκηση εξουσίας.

Γιατί αυτό; Μα, επειδή το τρίμηνο υπεραρκεί (είναι όχι οπωσδήποτε ο αναγκαίος, αλλά πάντως ο ικανός χρόνος) για να φανεί, αν η κυβέρνηση (ή ο κομματικός ηγέτης) διαθέτει το ένα, πρωταρχικό και κύριο προσόν: επιτελική ικανότητα. Και επιτελική ικανότητα σημαίνει: Ρεαλιστική διάγνωση και εκτίμηση των προβλημάτων. Ιεράρχηση των προτεραιοτήτων για την αντιμετώπισή τους. Εντοπισμό της ανθρώπινης ποιότητας των στελεχών που απαιτούνται για να επιδιωχθεί η λύση τους.

Οι πρώτες εκατό ημέρες της σημερινής στην Ελλάδα κυβέρνησης, προεξοφλούν εναργέστατα ότι θα συνεχίσει και αυτή να αναπαράγει το δεδομένο πια στη χώρα πολιτικό αδιέξοδο. Η διαφοροποίησή της από τη νεοδημοκρατική συμφορά που προηγήθηκε, εξαντλείται αποκλειστικά σε τερτίπια της τεχνικής των εφέ.

Το πολιτικό στην Ελλάδα αδιέξοδο εντοπίζεται σε παράγοντα που προηγείται και της επιτελικής ικανότητας ή ανικανότητας κυβερνώντων και αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δημιουργείται το αδιέξοδο από την ολοκληρωτική αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να ηγηθεί αποδεσμευμένη από τη σκοπιμότητα της επανεκλογής της. Αυτή η σκοπιμότητα καθιστά ανίκανη την ηγεσία (κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση) να διαγνώσουν τα πραγματικά προβλήματα, να ιεραρχήσουν προτεραιότητες στην αντιμετώπισή τους, να επιστρατεύσουν ανθρώπινη ποιότητα για τη λύση τους.

Δεν υπάρχουν για την ηγεσία προβλήματα που απαιτούν λύση. Η οικονομική χρεοκοπία της χώρας, η εφιαλτική υποβάθμιση της παιδείας και της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, ο εξευτελισμός και η τέλεια αποδυνάμωση της χώρας σε επίπεδο Διεθνών Σχέσεων, η δημοσιοϋπαλληλοποίηση των στελεχών της άμυνας, η ανασφάλεια που δημιουργεί η ασύδοτη τρομοκρατία και οι παράνομες δραστηριότητες παράνομων μεταναστών σε γκετοποιημένες συνοικίες μεγαλουπόλεων, αυτά όλα και μύρια όσα ακόμα δεδομένα, δεν είναι για τους πολιτικούς προβλήματα. Είναι μόνο αφορμές για ρητορεύματα και χειρισμούς (αποφάσεις ή νομοθετήματα) που θέλουν μόνο να κερδίσουν τις εντυπώσεις, όχι να μεταβάλουν τα δεδομένα.

Γι’ αυτό και δεν λύνεται κανένα πρόβλημα, σωρεύονται τα προβλήματα άλυτα, γαγγραινιάζουν, μολεύουν τη χώρα. Οι πολιτικοί δεν κρίνονται για την αποτελεσματικότητά τους στη διαχείριση των κοινών, κρίνονται ως παίκτες στο παιχνίδι των εντυπώσεων. Το παιχνίδι τους έχει αυτονομηθεί από την κοινωνία, η κοινωνία το παρακολουθεί σα να μην την αφορά, από την κλειδαρότρυπα της ψυχολογικής εμπλοκής, όπως το Big Brother. Και ψηφίζει, ολόιδια όπως στο ψυχανώμαλο θέαμα, με κριτήρια άκριτης συμπάθειας ή αντιπάθειας ποιος να φύγει, ποιος να μείνει.

Αν δεν είχε αδρανοποιηθεί κριτικά η κοινωνία, ο απολογισμός, τις προάλλες, των πρώτων εκατό ημερών διακυβέρνησης από τον σημερινό πρωθυπουργό θα είχε προκαλέσει τα αντανακλαστικά της αξιοπρέπειας των ακροατών του: Κάποιοι θα είχαν σηκωθεί να φύγουν, να μην καταστήσουν με την παρουσία τους αυτονόητο ή ανεκτό τον εμπαιγμό. Εστω και με «αποδομημένο» (επίσημα, από το υπουργείο Παιδείας) τον αυτοσεβασμό της η ελλαδική κοινωνία μπορεί να ξεχωρίσει πότε ένας ολίγιστος ηγέτης την προσβάλλει κομπορρημονώντας για το τίποτα.

Προσβάλλουν τη λογική, προσβάλλουν την αξιοπρέπεια, προσβάλλουν την ανθρωπιά οι πρώτες εκατό ημέρες της κυβέρνησης, το ίδιο και η ατολμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μισθωτοί και συνταξιούχοι καλύπτουν το 85% των εισπραττόμενων φόρων, οι έμποροι, οι βιομήχανοι, οι ιδιώτες επαγγελματίες και επιχειρηματίες μόλις το 10%. Και η κυβέρνηση (αδιάντροπα «σοσιαλιστική») για να αντιμετωπίσει τη χρεοκοπία στην οποία οδήγησαν τη χώρα τα κόμματα εξουσίας και ο συνδικαλισμός, φορολογεί τους μισθωτούς και πάλι, με πάγωμα μισθών και συντάξεων και πρόσθετους έμμεσους φόρους. Δεν ξεκινάει από τις μαρίνες, να ελέγξει «πόθεν» τέτοια μυθώδη σκάφη σε ατέλειωτο πλήθος, με τι φόρους συνεισφέρουν στα κοινά οι ιδιοκτήτες των αναρίθμητων ονειρώδους πολυτέλειας επαύλεων, οι κάτοχοι υπερπολυτελών οχημάτων, η πλημμυρίδα των θαμώνων πανάκριβων νυχτερινών κέντρων.

Δεν μας είπε ο θλιβερά ολίγιστου μεγέθους πρωθυπουργός, στις εκατό πρώτες ημέρες της πρωθυπουργίας του και του διεθνούς διασυρμού της χρεοκοπημένης χώρας μας, πόσους χρυσοκάνθαρους «ειδικούς συμβούλους» υπουργείων απέλυσε, πόσο μείωσε τις ιλιγγιώδεις απολαβές προέδρων και διοικητικών συμβουλίων εταιρειών του Δημοσίου, πόσους από τους χαριστικά διορισμένους στη Βουλή εξωπέταξε παραδειγματικά, πόσα τηλεοπτικά κανάλια, βαρυνόμενα με τεράστια χρέη στο Δημόσιο, οδήγησε στον εισαγγελέα.

Δεν έχει τέλος, ούτε και νόημα, η απαρίθμηση των μεροληπτικών παραλείψεων ή της σωρείας των αποδείξεων κραυγαλέας ανικανότητας της κυβέρνησης, ουσιαστικής ανυπαρξίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μην κατατριβόμαστε οι πολίτες με τη συμπτωματολογία. Το πολιτικό μας σύστημα έχει θεσμικά αυτοπαγιδευτεί σε προϋποθέσεις που ακυρώνουν κάθε ενδεχόμενο αποτελεσματικής αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων. Το διαζύγιο της πολιτικής από την κοινωνία είναι στην Ελλάδα καθεστωτική πραγματικότητα, οι πολίτες είμαστε όμηροι των κομμάτων και των συνδικαλιστικών τους αποφύσεων. Κάποτε η απειλή «να κατέβουν τα τανκς» χαλιναγωγούσε κάπως την ασυδοσία της κομματοκρατίας και του συνδικαλισμού. Σήμερα την απόλυτη αυθαιρεσία του συστήματος επιβάλλουν τα τρακτέρ των δήθεν αγροτών, ακαταγώνιστα.

Να αλλάξει ένδοθεν, από μόνο του το σύστημα, είναι λογικά και πραγματικά αδύνατο. Οι δικλίδες ασφαλείας του συστήματος διαιωνίζουν τη μετριότητα και ατολμία στις ηγεσίες, ώστε η μικρόνοια και η φτηνή ιδιοτέλεια να καθορίζουν τις αποφάσεις. Είναι ποτέ δυνατό να αρνηθούν τα κόμματα τις κομματικές τους νεολαίες και τους έμμισθους πράκτορές τους στον συνδικαλισμό; Είναι δυνατό να συγκρουσθούν με τον εμπορικό αμοραλισμό των τηλεοπτικών καναλιών, τη μεθοδική εξηλιθίωση της ελλαδικής κοινωνίας; Είναι ποτέ δυνατό να θελήσουν την ανάκαμψη της Παιδείας, τη συνεπή προτεραιότητα της κριτικής σκέψης, τον αποκλεισμό του δογματισμού «αποδομιστών» και εθνομηδενιστών, το πρωτείο του πολιτισμού ως ενεργό αυτοσυνειδησία των Ελλήνων;

Πολιτική πρόταση για την έξοδο από το αδιέξοδο δεν εμφανίζεται. Φλυαρούμε για τα δευτερεύοντα.

Αναδημοσίευση από την Kαθημερινή - Ημερομηνία δημοσίευσης: 24-01-10