(Δημοσίευση: 22 Σεπτεμβρίου 2009) Με αφορμή της εκλογές του Οκτωβρίου 2009, ο Δημήτρης Τζουβάνος αναλύει την ευρεία πολιτική περίοδο που διανύουμε, θέτοντας τα κεντρικά σημεία του απολογισμού της και ψηλαφώντας το ερώτημα: τί υπάρχει μέσα από την κατιούσα και τη στασιμότητα της ενδοσυστημικής εναλλαγής της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαροστεράς;
Στη συνέχεια προχωρά στον απολογισμό της λειτουργίας του Κέντρου, «της πολιτικής ψυχής του πολιτικοκοινωνικού συστήματος» όπως το χαρακτηρίζει και στέκεται ιδιαίτερα στον ρόλο που έπαιξε το Ιστορικό Κέντρο στην Ελλάδα, δηλαδή οι πολιτικοί σχηματισμοί που έδρασαν κατά τον 20ο αιώνα (Ε. Βενιζέλος, Γ. Παπανδρέου κ.λπ).
Τέλος -κι αυτό αποτελεί, κατά η γνώμη μας, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του άρθρου- ανοίγει το στρατηγικό θέμα της σχέσης που μπορεί να έχει, στις παρούσες συνθήκες, μία πολιτική διαχείρισης των προβλημάτων με μία σοσιαλιστική προοπτική και θέτει ορισμένους άξονες για αυτή την αναγκαία συζήτηση (Γιάννης Φ.Φωτόπουλος)
Σημειωση : Το αρθρο αυτό, παρ' ότι αφορα τη συγκυρια, εχει ταυτοχρονα θεωρητικο χαρακτηρα, στη συνεχεια της «Κρισιολογιας» & «Μεγαλοβδομαδας» (βλ. στο Φυλλομαντη). Καποια κομματια (όπως το 6, το 3 κ.α) γινονται προσιτα σε κριτικη αναγνωση, μονον εφοσον η θεματικη και προβληματικη των 2 ανω αρθρων είναι γνωστη. Επισης, διαφοροι οροι, συνηθεις στην τρεχουσα πολιτικολογια, χρησιμοποιουνται συχνα εδώ με το ειδικοτερο τεχνικο τους περιεχομενο.
1. Εκλογες της πολιτικης
ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ κλογες που ερχονται αποτελουν σημαντικη καμπη στις πολιτικες εξελιξεις. Όχι μόνο στα αμεσα, τα «πρακτικα» πολιτικοοικονομικα αποτελεσματα, αλλά περισσοτερο ως προεκλογικες και μετεκλογικες προκλησεις για την κοινωνικη συνειδηση· και την επ' αυτης κοινωνικοπολιτικη προοπτικη.
ΤO ΤΟΠΙΟ είναι εξαιρετικα δυσαναγνωστο. Όχι ισως για τα δημοσκοπημενα ηδη αποτελεσματα της κάλπης, ουτε για την «πισω πλευρα» των πολιτικων προγραμματων, ουτε για την «τεχνικη» πλευρα τους, την ευλογα δυσβατη. Αλλα εξαιτιας της ιδιας του της μεταβατικότητας, που παραμένει ασυλληπτη απ' τα αναλυτικα εργαλεια των «ειδικων» του συστηματος κι απ' τα εμπειρικα εργαλεια της κοινης γνωμης. Το τοπίο ζηταει μια πιο καρπερη ματια απ' τη γνωστή προκειμένου να διαβαστει. Πιο διεισδυτικη απεναντι στα επιφανειακα και πιο αισιοδοξη απεναντι στα απελπιδα οσο και τις αυταπάτες. Κι αυτό, παρόλο που τα επιφανειακά είναι πιο κοντα στον αναγκαίο κοινο νού, ενώ και οι αυταπάτες συντηρουν την αναγκαία προσδοκία.
ΚΑΤΙ ΑΛΗΘΕΙΑ συμβαινει εδώ, που λεει κι ο Διονυσης του φορείου και ισως του Επικρατειας. Αυτό που συμβαινει, είναι ότι η χωρα των εν πολλοις αθλιων νεοελληνων, ψηλαφει κρισιμα ερωτηματα, καποια βηματα μπροστα απ' την Εσπερία, που επισης ψαχνεται. Το φτυσιμο του φιλελευθερισμου, εχει κι εδώ τις αντιφατικες κι αποχωρητικες πλευρες του, την ιδια του τη λειψη αυτογνωσια· αλλά και τα ουσιαστικα του βηματα, μεσα απ' αυτες του τις πλευρες.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ψαχνει να ξεφυγει απ' τη στασιμοτητα των συστημικων εναλλαγων, και την κατιουσα της στασιμοτητας, ζητωντας να χωρεσει στις απαντησεις ευζωϊκους εγωισμους και ρεαλιστικες αυταπατες, κομματι της αλλοτριωσής της. Αλλα και την ανασταση της σκοτωμενης ελπιδας της, κομματι της ανθρωπιας της. Κι ακομα, ζητωντας υπερβατικους δρομους, μέσα σ' αυτό που αοριστα ονομαζει «εφικτες αλλα ουσιαστικες αλλαγες».
ΔΕΝ ΕΧΕΙ εδώ τη βοηθεια του πνευματικου της δυναμικου, αλλοτριωμενου εν πολλοις αναμεσα σ' ένα συντηρητισμο της βολής και σ' ένα προοδευτισμο της πλακας, ουτε τα συντονιστικα βηματα που της οφειλει το πολιτικο συστημα, μ' ολα τα διασπαρτα ριζοσπαστικα του στοιχεια. Ανακυκλωνει εν μερει τα αδιεξοδα και τις αυταπατες. Αλλα και δινει ευκαιρίες στον εαυτο της να παθει και να μαθει, αργα κι οσμωτικα, να εξεγερθει ποικιλοτροπα και τεθλασμενα απεναντι στα ιδια της τα ορια, να βρει τους κρικους που συνδεουν το Νυν και το Αιεν.
ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ βηματα. Εκφραζονται ηδη στο ημι-υπερβατικο κι αγωνιωδες ερωτημα: «Τι διαολο να κανω; Για τα παιδια τουλαχιστον». Δεν είναι απολυτα ικανο ένα τετοιο ερωτημα να καλυψει αγνοιες, να κατευθυνει καταλαγιασμενα κι αναβιουμενα παθη στο παθος, να ξεσκονισει τη μνημη, να ξεπερασει προκαταληψεις, να υπερβει διαφωτιστικα τα κολοβα διλημματα τού τυπου «ευθυνη ή δημαγωγια» και τα «προοδευτικα» συνθηματα των επικοινωνιολογων. Κανει όμως τη χοντρη δουλεια. Αφηνοντας και χωρο για απολογισμους ουσιας και περαιτερω επιπονη κατανοηση των πραγματων. Μεσα απ' τις πολυχρωμες απαντησεις που εκ των πραγματων θα καταληξει. Δινοντας ετσι προσωπικο-κοινωνικο, δηλαδή διεξοδο, παραγωγικο και υπερ-συστημικο νοημα στη δημοκρατια.
ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ βηματα. Η Δεξια του χρονοντουλαπου, επαυσε να ‘ναι μπαμπουλας στα χερια του «προοδευτισμου», στριμωγμενη στο ρολο του εκ δεξιων οριακου σεκιουριτά απέναντι σε ακραίες φιλελευθερες επιθέσεις. Η Αριστερα των μυθων, επαυσε να ‘ναι ελπιδα, στριμωγμενη επίσης στο ρολο του εξ αριστερων οριακου σεκιουριτά απεναντι στις επιθεσεις αυτές. Και το διπολο Κεντρο επαψε να ‘ναι στο ακριτο κι εμπαθές απυροβλητο της εσωτερικης εναλλαγης του.
ΟΧΙ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ νεκρο, αν κι είναι ραγισμενο, το Γενικο Στερεοτυπο του συστηματος. Δεξια - Κεντρο - Αριστερα. Απαραιτητο στο συστημα των στασιμων εναλλαγων, αναζητα ευκαιριες αποκαταστασης, «σταθεροποιησης». Θελει αποτελειωμα όμως, ο συστημικος αυτος μυθος - εδώ βρισκεται το βασικοτερο εκλογικο και μετεκλογικο επιδικο. Θέλει αποτελειωμα η ψευδης πολιτικη συνειδηση που δεν εποικοδομει απλα, αλλα συνέχει το αστικοφιλελευθερο συστημα ως συνολο. Η θολη ματια που εκλογικευει και ιεροποιει εθνικιστικες ιδεοληψιες, κεντρωους αντιδεξιους βροχους κι αριστερα μετωπικα αδιεξοδα, συνδυαζοντας καταλληλα στο κεντρωο εδαφος, κομματια βιωματικης κοινωνικης αληθειας. Ο μυθος-πολιτευτης που κανει λυωμα τη βιωμενη αληθεια της κοινωνιας, που εξασφαλιζει «λογικη» και «παθος» στο παραλογο των αλληλοβαλλομενων κοψοχερηδων παντος εδαφους. Ραγισμενο ηδη το στερεοτυπο αυτό απ' το αντισυστημικο κινημα που μπουσουλαει αντιφατικα, ζηταει στις εκλογες και τα μετά, τη βαση αντεπιθεσης του. Τον επανεγκλωβισμο του κοινωνικου νου στο Δεξιο-Κεντρωο-Αριστερο διχτυ που ωστοσο θα χαλαρωνει αναγκαστικα, αφηνοντας χωρο για την αναδυση προσωπικης-κοινωνικης ιδεολογιας, ιδεολογιας-πραξεολογιας σοσιαλιστικης.
ΤΟ ΙΔΙΟ αυτό ημιθανές στερεοτυπο, δεσμευει και προεκλογικα τον νου της κοινωνίας, εμποδιζει τους ουσιαστικους απολογισμους και τις χειραφετημενες αναζητησεις, συσκοτιζει τα συγκυριακα και τις «προτασεις». Θα σταθουμε ετσι ιδιαίτερα σ' αυτό, πιο κατω. Αποδομητικα κι οικοδομητικα, στο κατά δύναμη. Χωρις να παρακαμψουμε τα ειδικοτερα κομματικα και προγραμματικα ζητήματα.
ΠΑΝΤΑ το νυν εχει καιρια σημασια. Όχι την εκφυλισμενη σημασία που προβαλουν οι καιροσκοποι του σκέτου «τώρα», αυτή που αφορα το παρασιτικο μικροσυμφερον ή και τη γενικοτερη αυταπατη των ασώματων «βελτιώσεων». Ουτε αυτή που συνδεει τα ιδεολογηματα ενός απροσωπου "μαυρου Απρίλη" ή ενός απροσωπου "κοκκινου Μαη", με τις τωρινες εισπραξεις ενός αντιστοιχου αντικοινωνικου στρατου που καποτε θα επιβαλλει τα δέοντα. Αλλα αυτή που συνδεει το αιτημα της αμεσης αξιωτικης επιβιωσης με το αιτημα ενός αξιωτικου αυριο, που υπερβαινει ετσι το ατομικο χωρις να παρακαμπτει το προσωπικο. Αυτή που συνδεει το Νυν και το Αιεν της Ζωης. Εδώ αποκτουν το νοημά τους τα Εθνικα, τα Πολιτικα, τα Οικονομικα κτλ, ως κρικοι συνδετικοι του Τωρα και του Αυριο.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ, ιδιαιτερη σημασια εχουν τα Νυν, που αφορουν το πολιτικο συστημα. Οι επιπτωσεις των εκλογων και των μετεκλογικων, ακριβως σ' αυτό το ζητημα. Στα βηματα μπρος ή πισω που κανει, το ιδιο το πολιτικο συστημα, το φορειο αυτό που μας κουβαλάει. Στους γενικοτερους θεσμους, στο κρισιμο κομματικο τοπιο αλλα και τα επισης κρισιμα εσωκομματικα τοπια, τις φυσιογνωμιες, τις αναδομησεις, τα προσωπα, τις κατευθυνσεις πολιτικης, τις πρακτικες. Ολα αυτά που σημαινουν ωθηση ή οπισθοδρομηση συνολικα του συστηματος σε διεξοδο πολιτικο πλαισιο ζωης, ή οπισθοδρομηση σε κυκλους στασιμων κυβερνητικων εναλλαγων.
ΕΔΩ ΥΠΑΡΧΟΥΝ σοβαρα προβληματα οπτικης, περα απ' την ομιχλη των ειδικότερων συγκυριακων στοιχειων, που εχουν κι αυτά την καποια σημασια τους. Εδώ ζηταει να ανασυνταχθει και η οπτικη του συστημικου Στερεοτυπου. Αρκει η Δεξια-Κεντρωα-Αριστερη οπτικη όμως εδώ ; Αρκει για να αξιολογησει τη σημασια του πολιτικου συστηματος για την ιδια του την υπερβαση ή εγκλωβιζεται στα προοδευτικα του συρμου, ειτε «βελτιωτικα» ειτε «ανατρεπτικα» ; Κι, επίσης, αρκει για να ορισει επαρκως τις επαγωγικες ρήξεις μέσα στο συστημα αυτο ή εγκλωβιζεται σε αδιεξοδους κομματικους μονοδρομους κι αντιστοιχες ολοκληρωτικες αντιπαλοτητες; Μπορει να απαντησει στο ποια είναι τα κατεδαφιστέα και τα δομητέα σ' ολοκληρο το πολιτικο συστημα, στο ποια είναι τα σάπια και τα αναγκαία, στο ποιο είναι το εδαφος και τα κριτηρια αναζητησης τους ; Στο ποια είναι ταυτοχρονα τα του νυν και του αιεν, στο ποια είναι οντως τα αναγκαια για τα παιδια ;
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ καθολου απλο, ουτε θεμα ενός μονοκομματου (με κάθε εννοια) τυφλοσουρτη. Είναι όμως αναγκαιος ενας γενικος μπουσουλας εδώ, απεναντι στο συστημικο στερεοτυπο, αυτό της στασιμοτητας. Που μια αδρη καταθεση του θα επιχειρησουμε πιο κατω, με κάθε σεμνοτητα και ταπεινοτητα - μια αναγκη κατακτημενη πια στο πανελληνιο.
ΠΕΡΑ απ' αυτά, την υψηλη προτεραιοτητα στο ζητημα του πολιτικου συστηματος διευκολυνει κι ο καλος θεος της Ελλαδας, μεσα απ' το καποιο καταλαγιασμα των «εθνικων». Εχοντας βαλει απεναντι τον Ερντογαν και παραπερα τον Ομπαμα, περιοριζοντας στις υπερπτησεις τον αμεσο βαθυ κινδυνο κι εξασφαλιζοντας στο συστημικο θεμα περιθωρια αναγκαιας ημι-ασταθειας. Αν κι όχι φτηνοτερου κοινωνικου τζόγου, που θελει το «λαϊκο» λογαριασμο να επικεντρωνεται στα εκμαυλιστικα οικονομικα - δειγμα κι αυτό της ορισμενης αλλοτριωσης - οπου όμως, οι προσδοκιες θα διαψευσθουν σε κάθε περιπτωση.
2. Δεξια κι Αριστερα
ΠΟΙΑ ΔΕΞΙΑ ; Η Δεξια εχει πεθανει καιρο τωρα. Αναγκαια κατά περιοδους παλιοτερα, εγκληματικη κατά άλλες, ανεγκλιμάτιστη στη μεταπολεμικη αστικοφιλελευθερη αναπτυξη που την ξεπερνουσε, απηλθε ιστορικα. Κατερρευσε απέναντι σ' ένα διχασμενο αλλα μακροχρονο λαϊκο κινημα που πυρηνωσε η αριστερα και οδηγησαν, με το δικο τους τροπο και βαρος ο καθεις, ενας Καραμανλης και δυο Παπανδρεου. Μικροθυλακες μονο δεξιων οπισθοφυλακων, τυπου Καρατζαφερη, ερματιζουν συγκυριακα το αστικοφιλελευθερο συστημα που από δεκαετιες εχει άλλο κεντρο βαρους. Η εθνοκαπηλεια δεν είναι πια προνομιακο της οπλο και η νατοϊκη νεα ταξη εχει αλλους προνομιακους διαυλους. Ο κοινωνικος συντηρητισμος στα πιο παραδοσιακά-λαϊκα του στοιχεια εχει διαχυθει στο πολιτικο φασμα, στα πιο αρτηριοσκληρωτικα του στοιχεια εκλειπει στα δυο ακρα των ΚΑΠΗ, και στα πιο επιθετικα του στοιχεια κατεχει τεχνοκρατικα πτυχια, προοδευτικα μιντια, και θεσεις προοδευτικης εξουσιας επι δεκαετιες. Ο αυταρχισμος εχει αλλαξει φορεις και στοχους, ακολουθωντας το κεντρο βαρος του συστηματος. Οι συνταξιουχοι δερνονται απ' αλλού, η «αντιτρομοκρατια» αλλού μοιραζει καθηκοντα γκεμπελισμου και παρασημα, στη νεολαιίστικη εξεγερση αυτος που αρνηθηκε τη στοχοποιηση των νεων παιδιων ηταν ο πανταχοθεν βαλλομενος Παυλοπουλος.
Ο ΜΠΑΜΠΟΥΛΑΣ της Δεξιας, μια μούμια βολικη για το νέο κεντρο βαρους του καθεστωτος, επισειεται μονο μ' ένα σκοπο: να μεταθεσει σε παρελθουσες κοινωνικοπολιτικες αντιθεσεις τις αναγκαιες ρηξεις, να εκτρεψει την κοινωνικη οπτικη και προσπαθεια, να στηριξει το νέο κεντρο βαρους του καθεστωτος· το Κεντρο. Η κλασικη αντιδεξια ρητορεια αποτελει τη μειζονα πολιτικη απατη του καιρου μας από πλευρας κεντρωων ηγεσιων, και τη μειζονα πολιτικη μεταμφιεση-αλλοθι, από πλευρας πληρωματος και μικρομετόχων του καθεστωτος. Μονη εξαιρεση οι περιπτωσεις οπου περιγραφει την πιο καθυστερημενη πολιτικη αντιληψη, μαζι κι εκεινων που ξυνουν τις εμφυλιες πληγες τους, τυφλοι μπροστα στις τωρινες πληγες των εγγονων τους. Μια αντιληψη που χλευαζεται κυνικα απο τους πολυμορφους εναγκαλισμους της «δημοκρατικης παραταξης» με την «επάρατη δεξια», εις υγειαν αυτων που θεωρει κοροϊδα.
ΠΟΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ; Η Αριστερα ψυχομαχει καιρο τωρα. Αναγκαια κατά περιοδους, εγκληματικη κατά άλλες, ανεγκλιματιστη στο μεταπολεμικο κοινωνικο αιτημα που την ξεπερνουσε, απερχεται ιστορικα. Ψυχομαχει στα ερειπια του σταλινικου τειχους και των εγγενως ψευδων ανανεωσεων, δεσμια του αντικοινωνικου μετωπισμου της, ουσιαστικα ξενη σε κάθε κοινωνικη ελευθερωτικη προοπτικη. Ψυχομαχει κι εδώ με φοντο τη διεθνη της εξαφανιση, τον κινεζικο διχτατορικο κρατικοκαπιταλισμο, την κυπριακη κυβερνητικη απαριστερά, τα περαν αυτης ανα τον κοσμο σοσιαλιστικα-αντιφατικα εγχειρηματα. Η αγωνιστικη ιστορια της, βαρεια οσο κι αντιφατικη, καθως και η συγχρονη λειτουργια της ως διεκδικητικου συνδικαλιστικου ινστρούκτορα, καθολου δεν αρκουν για τον πολιτικο ρολο του κοινωνικου οδηγου που θελει για τον εαυτο της. Τα ευκολα πια, όχι μονο διακηρυσσονται αλλα και υλοποιουνται απ' αλλού. Και τα δυσκολα δεν εχουν από μεριας της παρα απαντησεις ασυναρτητες, όταν δεν εχουν την απροκαλυπτη αντιδραστικη αντιμετωπιση της.
Ο ΜΥΘΟΣ της αριστερας, δεν είναι παντα βολικος για το συστημα, όπως κάθε θορυβος για τον υπνο. Κυρίως ενοχλει γιατι επιθανατιως τεινει να μεταλλαχθει σε υπερβατικη κοινωνικη πραξεολογια, σε σοσιαλιστικο κινημα. Είναι ωστοσο κι οριακα χρειαζουμενος για το συμπληρωμα ενός καθεστωτικου σκηνικου που απειλειται με ανατροπη του κεντρου, ένα χρησιμο βαρος ισορροπησης, όπως στο κούλικο ζυγοφορείο. Καθαυτος, φυσικα, παραμένει ακινδυνος. Γιατι ως ιδεολογικος μυθος είναι οριστικα απαξιωμενος, εχοντας κριθει επανειλημμενα στα ονειρικα και στα καθημερινα· κι ως πολιτικος μυθος συρρικνωνεται διαρκως αναμεσα σ' ένα οριακο-στενο συνδικαλισμο και την πληρη απουσια στρατηγικης προτασης για την κοινωνια. Ο αριστερος μυθος, ψευδης συνειδηση παρα τις αντισυστημικες πολιτικες του διακηρυξεις, λειτουργει πια ως οργανικο στοιχειο του διχαστικου-κεντρομολου καθεστωτικου σκηνικου, ως αντιδεξιο ακρο, δικαιωτικο του Κεντρου. Οι κατά καιρους «ανίερες» αποπειρες υπερβασεων ενός τετοιου ρολου, στη μεν καταληξη τους πιστοποιουν τα πιο πανω ανιατα της αριστερας, γενικοτερα όμως πιστοποιουν αθελητα, ότι η Δεξια-Κεντρωα-Αριστερη κλιμακωση του «προοδευτισμου» είναι απλως ένα εγκλωβιστικο ιδεολογημα που θεωρει ότι απευθυνει σε κοροϊδα.
3. Το Κεντρο, η Κεντροδεξια, η Κεντροαριστερα
ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ αποτελει την πολιτικη ψυχη του κοινωνικοπολιτικου συστηματος, του κρατικοδικαιικου (= ψευδο-ευνομουμενου), φιλελευθερου (= αγοραιου-ανταγωνιστικου), ρεπουμπλικανικου (= δημοκρατια της εκπροσωπισης) συστηματος.
ΠΕΡΑ απ' τις ιδιομορφιες που αφορουν τις ανωριμες-ημικαπιταλιστικες «δημοκρατιες», το Κεντρο συγκροτειται σε δυο μονοκομματικες (ή και πιο συνθετες, συγκυριακα) παραταξεις, την Κεντροδεξια-ΚΔ και την Κεντροαριστερα-ΚΑ, με ποικιλα κατά χωρες ονοματα. Καθεμια απ' αυτές, ενσωματωνοντας και ιδιαιτερα ιστορικα, τυπολογικα κι εκπροσωπευτικα χαρακτηριστικα κατά περιπτωση, διακρινεται κυριως απ' τους διαφορετικους αλλα συμπληρωματικους ρολους στην οικονομικη ρυθμιση του συστηματος.
ΕΙΝΑΙ απαραιτητο εδώ να θυμισουμε ότι το οικονομικο συστημα, ανεξαρτητα απ' τη «βουλιμία» ή την «κακη διαχειριση» του κεφαλαίου, για να επιζησει, χρειαζεται περιοδους «νοικοκυριου-εξυγιανσης» και περιοδους «διανομης-αναθερμανσης», οι οποίες και συνοδευονται ή ακολουθουνται λιγο-πολύ από «λιτοτητα», ανεργια κ.α. πλεον οδυνηρες επιπτωσεις.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ, και σε συναρτηση με τα συνοδα χαρακτηριστικα των δυο αυτων παραταξεων, η Κεντροδεξια αναλαμβανει το «νοικοκυριο» και η Κεντροαριστερα τη «διανομη», ασχετα απ' τις αμφι κατά περιπτωση διαχειριστικες λοβιτουρες. Η συμπαιγνιακη (εν πολλοις) αυτή κατανομη ρολων, συνοδευεται κι από κομματικες αντιπαραθεσεις αγιοποιησης ή δαιμονοποιησης των εκατερωθεν ρολων. «Ευθυνη», «αντιλαϊκη λιτοτητα», «αναπτυξιακη ρευστοτητα», «υπερχρεωση» κ.α. σχετικα και μη ακριβως κατανοητα, επισειονται υπερ ή κατά των αντιστοιχων πολιτικων, και προ των χαυνωμενων τηλεψηφοφορων.
ΑΥΤΟ που συμβαινει και στις δυο περιπτωσεις ωστοσο, είναι η αποσπαση κοινωνικου προϊοντος-εισοδηματος για ιδιωτικη επενδυση. Μια αποσπαση πραγματι αναγκαια για την επιβιωση του συστηματος, αλλα εν ταυτω και της κοινωνιας, οσο δεν προτεινεται άλλου τυπου αποδεκτο παραγωγικο συστημα, ασχετα απ' την συνοδευτικη προκλητικη πολυτελη καταναλωση των ολιγων. Με μια διαφορα ωστοσο: Νοικοκυριο σημαινει «αμεση ~ νεοφιλελευθερη» αποσπαση και Διανομη σημαινει «χρεωστικη και βαρειά πανωτοκισμένη ~ κεϋνσιανη» αποσπαση.
ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ αυτό η διαφορα των συμπληρωματικων-διαδοχικων ρολων εντος του φιλελευθερου συστηματος καθισταται πολιτικη διαφορα, ιδιαιτερα μεσω μιας εξαπατησης που πραγματοποιει η Κεντροαριστερα κι αποδεχεται η Κεντροδεξια και η Αριστερα. Η ΚΑ προβαλλει τη διαφορα αυτή ως δομικη διαφορα, κι όχι ως ενδοσυστημικη. Βάλλει κατά του «νέο-φιλελευθερισμου» της ΚΔ, υπερασπιζομενη παντα τον ολικο συστημικο «φιλελευθερισμο» τον οποιο υπηρετει, κι οποιος δεν εχει νοημα και υπαρξη χωρις το δομικο «νέο-φιλελευθερισμο». Ετσι η ΚΑ είναι η ψυχη του συστηματος με αντισυστημικη ρητορεια, κινουμενη όπως ο λυκος με προβειά στο κοπαδι των προβατων. Χωρις την ουσιαστικη αντιδραση της ΚΔ που καταγγελει μεν τη «δημαγωγια», δεν εχει όμως διαθεση και δυνατοτητα να αποκαλυψει τα περι συστημικων ρολων. Και χωρις την ουσιαστικη αντιδραση της Αριστερας που καταγγελει μεν γενικως τη «συμπαιγνία του δικομματισμου», μη αποκαλυπτοντας ωστοσο τα ουσιαστικα της στοιχεια, αφου τοτε θα κληθει η ιδια για απαντησεις που δεν εχει. Ετσι η Κεντροδεξια επιτελει το διαχειριστικο συστημικο της ρολο, όπως και η Κεντροαριστερα, η οποια επιπλεον εχει το κυριωτερο κομματι στο ρολο της εξαπατησης-συσκοτισης του συστημικου τοπιου. Η Αριστερα του λυκοφωτος, συμμετεχει στην εξαπατηση-συσκοτιση, για να αποφυγει το φωτισμο της γυμνιας της. Μ' αυτά και μ' αυτά όμως, τοσο στο τεχνικο, οσο και στο ηθικο σκελος της πολιτικης, τα γνωστα προσημα του προοδευτισμου ελαχιστα διατηρουνται. Εν μερει καταπιπτουν στο μηδεν κι εν μερει αντιστρεφονται, οποτε κι ο μυθος τής από δεξιων προς τα αριστερα προοδευτικοτητας αποκαλυπτεται αντικοινωνικος. Που απλα σημαινει, κάθε απατεωνας στον παγκο του.
ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ στις οικονομικες πολιτικες, πρεπει να σημειωσουμε ότι οι πιο πανω αναγκες του οικονομικου κυκλου δεν συμπιπτουν με τις αντιστοιχες κυβερνητικες θητειες. Ετσι, συχνα η ΚΔ κινειται «φιλολαϊκα», ιδιως στις κρατικες δαπανες-εισπραξεις, και η ΚΑ κινειται «νεοφιλελευθερα», εξ ου και η σχετικη συγχιση της κοινωνιας. Η ΚΑ ωστοσο, με οπλο τη δημιουργια και μεταθεση υπερβολικων βαρων στη «χρησιμη» ΚΔ, την καθηλωνει στο ρολο αυτό, αναπαραγοντας το δικο της «ευχαριστο» ρολο, στα ορια παντα και των αλλων στοιχειων πολιτικης και διεθνων δεσμευσεων (πχ. συμφωνο σταθεροτητας κτλ).
ΤΟ ΔΙΠΟΛΙΚΟ αυτό φιλελευθερο παιχνιδι, επηρεαζεται ασφαλως κι από ειδικοτερες σχεσεις των εθνικων οικονομιων, αλλα και των πολιτικων διαχειριστων με το παγκοσμιο οικονομικο συστημα και τους μειζονες ρυθμιστες του. Δεν είναι όλα ορατα, αλλα οι γέρικες γαμψές σκιές διακρινονται πισω απ' τις βαρειές κουρτινες της Μπίλτεμπεργκ.
ΠΡΟΣΟΧΗ όμως. Το φιλελευθερο παιχνιδι αυτό, δεν είναι απλα ένα θεατρο σκιων-μαριονετων, ένα αντικειμενο της αδύναμης κατάρας. Είναι η κεντρικη σημερινη ζωντανη σκηνη των πολιτικων απαντησεων που εχουν οι πρωταγωνιστές ανθρωποι, καθως ξεπερνουν αργα μεσ' τις δεκαετιες, το χαζό ρολο του κριτικου θεατη. Είναι το σημερα του ιστορικου κοινωνικου φορείου, που κουβαλαει τη χθεσινη κι αυριανη ιστορια, ένα γερασμενο κατακτημα, που είναι όμως ζωντανο. Κι εξελισσεται. Εξελισσεται με ιδιομορφιες και δυνατοτητες που δεν εχουν διερευνηθει επαρκως (ουτε φυσικα απ' την αριστερα των αψαχτων βεβαιοτητων), στο θεωρητικο επιπεδο. Που όμως, διερευνωνται ηδη πολιτικα, δηλαδή στο πετσί μας ή και στου κασιδη το κεφαλι, κατά τη διάκριση που αφορα τις ηθικες-αισθητικες ευαισθησιες των πολιτικων-ερευνητων. Είναι μια αναγκαστικη και δημιουργικη διαδικασια, σ' αυτή τη ζωη που εν σοφια μας εχει προορισει για δημιουργικους δωρητες Σωματος κι όχι για εν γενει Δικαιουχους. Διερευνωνται από ριζοσπαστες ηγετες, ΚΔ και ΚΑ, εστω οριακα (Κων.Κ, Α.Π, Κ.Κ, ΓΠ, Ερντογαν, Ομπαμα, Τσαβες κ.α ) που στο αντιστοιχο μετρο ξεπερνουν το ρολο του διαχειριστη-εκσυγχρονιστη καθως και την αναλυτικη-κριτικη δυνατοτητα των σκουριασμενων εργαλειων που κραδαινουν οι Κούτβηδες και οι Μποστόνιανς.
ΤΟ ΠΙΟ σημαντικο παντως εδώ είναι ότι το παιχνιδι αυτό της ενδοσυστημικης εναλλαγης είναι μονοδρομος οσο το οικονομικο συστημα, ως συνολο, είναι ανευ ωριμου αντιπαλου, ανευ ολικης δηλαδη εναλλακτικης, αποδεκτής στην κοινωνια. Ακριβως εδώ πιστοποιειται η δικαιολογημενη κοινωνικη ηγεμονια του Κεντρου, ως του μονου ουσιαστικου και εν διπολικη εναλλαγη κοινωνικοοικονομικου ρυθμιστη. Είναι επισης εδώ φανερο, ότι οι «οικονομικες κατακτησεις» της «αριστερας», ανευ εναλλακτικης πολιτικης διεξοδου, είναι καταδικασμενες σε οικονομικη και πολιτικη ενσωματωση εντος του ανω κυκλου, στην αναπαραγωγη δηλαδη του διπολου αυτου.
4. Η αθλιοτητα του Κεντρου
Η ΠΡΟΪΟΥΣΑ αθλιοτητα του κοινωνικοοικονομικου συστηματος δεν χρειαζεται εδώ περιγραφη. Θυμιζουμε μονο συντομα, ότι στο πλαισιο του φιλελευθερου (= ατομικιστικου-ανταγωνιστικου-κεφαλαιοκρατικου) συστηματος, η αθλιοτητα δεν αφορα αποκλειστικα τα οικονομικα, αλλα κυριως τα παντοειδη πολιτικα και πολιτισμικα παραγωγα του συστηματος. Την α-δημιουργικη, ανταγωνιστικη, αγχωδη αβιωτη και σκοτωμενη ζωη των ανθρωπων, η οποια και δεν χωραει ουσιαστικη «βελτιωση» στα στατικα συστημικα πλαισια, παρά τις επι μερους δυνατοτητες και βελτιώσεις. Αποδειξη το 25 % των αθλιων στις ΗΠΑ, η καταθλιπτικη δυστυχια των ευτακτων ευρωπαιων κατά τις στατιστικες κτλ.
ΑΥΤΟ που χρειαζεται εδώ να κατανοηθει, είναι η αντιστοιχη αθλιοτητα του πολιτικου διαχειριστη του συστηματος, δηλαδή του διπολου Κεντρου. Βεβαιως, όπως ήδη αναλυθηκε προηγουμενως, η ως ανω συστημικη διαχειριση στα βασικα της χαρακτηριστικα είναι μονοδρομος, εν απουσια κοινωνικης εναλλακτικης. Γι αυτό και οι αιτιασεις της αριστερας, ότι οι αστικοφιλελευθεροι πολιτικοι υπηρετουν το κεφαλαιο, είναι συσκοτιστικες. Με μια εννοια, ασφαλως κι αφορουν τις «καταχρηστικες» κι εξωνημενες υπαλληλικες σχεσεις που διαμορφωνουν οι περισσοτεροι πολιτικοι με τα οικονομικα αφεντικα, κι αυτό εχει τη σημασια του. Το κυριο ζητημα όμως παραμενει ότι καποιοι πρεπει να διαχειριστουν πολιτικα μια κοινωνικη ζωη για την οποια ουσιαστικα δεν εχει κατατεθει αντιπροταση. Καποιοι πρεπει να φροντιζουν το βοθρο, οσο δεν υπαρχει αποχετευση, κι αυτοι δεν είναι «υπηρετες του κεφαλαιου» εξ αυτου και μονο του λογου. Η αθλιοτητα των πολιτικων διαχειριστων, εχει ως κυριο περιεχομενο όχι καθαυτη τη δουλειά του βοθρατζη, πού καλλιστα συνιστα κοινωνικη υπηρεσια, αλλα την αδυναμια-απροθυμια τους να κατασκευασουν αποχετευση. Η αθλιοτητα του Κεντρου, ως ηγεμονικου ρυθμιστη του συστηματος, συνίσταται στο ότι αναπαράγεται ως τέτοιο (ως Κεντρο), εναντι της κοινωνικης του υποχρεωσης να υπερβει εαυτό. Η αθλιοτητα που αφορα τη συχνα λακεδικη ανάληψη αυτου του ρολου (όπως πχ. τα Κεντρωα μεταπολεμικα κομματα made in USA, καληωρα) ή και την αναπτυσσομενη αμαρτωλη σχεση με εργολαβους-νταβατζηδες, είναι οργανικο μεν, αλλα παντως απλο συμπληρωμα αθλιοτητας. Αποτελει εποικοδομημα του βασικου στοιχειου του Κεντρου, της ιδεολογικα εδραζομενης «στάσιμης συστημικότητάς» του, της υπογραφής του στο φιλελευθερο «τελος της ιστοριας».
Η ΤΕΧΝΙΚΗ πλευρα της αθλιοτητας αυτης αφορα την αδυναμια ασκησης υπερβατικου ρολου, δηλαδή την αχρηστία του πολιτικου προσωπικου για βηματα στο μελλον, ενωπιον ενός πραγματι αναπαντητου προβληματος. Η ηθικη πλευρα του θεματος αφορα στην καλυτερη περιπτωση την αθλια «ρεαλιστικη» θεση ότι «ετσι εχουν τα πραγματα», την αντικοινωνικη-επιορκη δηλαδη επαναπαυση στο ρολο του θεματοφυλακα της συστημικης στασιμοτητας, του τελους της ιστοριας. Την ηθικη αθλιοτητα ολοκληρωνουν και πιστοποιουν εδώ δυο φυσιολογικα καθεστωτικα συμπληρωματα, δηλαδή αυτό του «στο μεταξυ καλοπερναμε» κι αυτό του συστηματικου πολεμου σε κάθε «ενοχλητικη» εξελιξη στην κοινωνια. Όλα αυτά, καλα κρυμμενα στο «δημοκρατικο-προοδευτικο-ρεαλιστικο» μυθο, στη «δημοκρατικη» νομιμοποιηση του πλουραλιστικου ρεαλισμου τους, στο μονοπωλιο της διαχειριστικης στρατηγικης, ελλειψει εναλλακτικης, και φυσικα στην αυταπατη ότι θα αποφυγουν εσαει τη βαρεια ηθικη καταδικη ελλειψει δηθεν, ουσιαστικου κατηγορητηριου. Εχουν και λιγο δικιο στην αυταπατη τους, με βαση τα οσα φουμαρα ακουν ως κριτικη. Ιδιως όταν η κριτικη προερχονται από μια αριστερα που εχει τα ιδια ή και χειροτερα τεχνικα και ηθικα χαρακτηριστικα, σ' όλα τα παραπανω κατ' αναλογια, σημειο προς σημειο.
ΦΥΣΙΚΑ και υπαρχουν εξαιρεσεις, οι οποίες, ως εκ τουτου, απεκδυονται οριακα του Κεντρωου χαρακτηρα κατά το μετρο των ριζοσπαστικων υπερβασεων που επιτελουν, δεδομενων και των εκαστοτε συνθηκων. Όχι τετοιων που να χωρουν στην «αριστερη» κουρελου-τυπολογια του συρμου, αλλα υπερβασεων κατά τα ανω. Ο Κων/νος Καραμανλης ηταν σοσιαλιστης μ' ένα δικο του τροπο, θα πει καποτε ο Λ.Κυρκος, ενώ κατι αναλογο θα πει κι ο Μικης. Ισως υπερβολη προορισμενη να αφαιρεσει παρωπιδες, σε αποσταση ωστοσο απ' αυτή που οριζει ως σοσιαλιστες διαφορους Γιαρουζέλσκι, Μπλερ ή Σολάνα. Παντως υπερβολη, αφου χρειαζεται μια καποια γραμμη-οδηγος, περα απ' αυτή του συρμου, που να οριοθετει πραξεολογικα τη φιλελευθερη πολιτικη απ' τη σοσιαλιστικη. Μια καποια τυπολογικη προσεγγιση κοινωνικου προσανατολισμου στο θεμα, ανοιχτη προκληση για οσους δεν αρκουνται στα γνωστα κι αδιεξοδα.
ΑΝΑΜΦΙΒΟΛΑ, τετοια ριζοσπαστικα στοιχεια εχει επιδειξει τοσο ο Κωστας Καραμανλης οσο κι ο Γιωργος Παπανδρεου, σε μεγαλη αποσταση ο καθεις απ' τους κομματικους εσμους τους. Για τους οποιους ωστοσο εκαστος εχει και την ιδιαιτερη ευθυνη του («και τι διάολο να κανω» ο ενας, «σιγα μη το κανω εδώ λαϊκοφόρα» ο άλλος). Στοιχεια του καθενός σε χαρμανι, ασφαλως, με αλλα που χρειαζονται συνεκτιμηση για τον καθενα - δεν είναι αυτό το θεμα μας όμως, σε τουτο το σημειο.
5. Η αθλιοτητα του ιστορικου Κεντρου
ΘΑ ΕΠΑΝΕΛΘΟΥΜΕ όμως στο αθλιο Κεντρο, αναφερομενοι ειδικοτερα και συνοπτικα, στο ελληνικο ιστορικο Κεντρο. Κι αυτό γιατι το Ι.Κεντρο, η «δημοκρατικη παραταξη», όχι τελειως αδικαιολογητα, διαθετει τεκμηρια προοδευτισμου, που συσκοτιζουν το συνολικο του χαρακτηρα. Γιατι, επισης, μεσα απ' το σχετικο μυθο, αποτελει ως παραταξη προνομιακο-αιχμιακο κεντρωο διαχειριστη του συστηματος, εναντι της ΚΔ, κληρονομου αλλωστε μιας λιγοτερο «προοδευτικης» ιστοριας. Γιατι, ακομα, κυριαρχει στο ΠΑΣΟΚ, καθοριζοντας και τον Κεντρωο χαρακτηρα του. Γιατι, τελος, στο ΠΑΣΟΚ και περιξ, σοβει το σοσιαλιστικο αιτημα, υπερβατικο του Ι.Κεντρου, μ' ολη την ασαφεια και το μειοψηφικο χαρακτηρα του.
ΑΣ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΟΥΜΕ πρωτα ότι δεν αφορα την αθλιοτητα του Ι.Κεντρου, η ακριβη μετριοπαθεια των απλων ανθρωπων (ή και πολιτικων στελεχων) τα χρονια του διχασμου, ουτε η σοφη τους αποσταση τοσο απ' την αστικοτσιφλικαδικη στασιμοτητα οσο και απο τις τυχοδιωκτικες πλευρες της αριστερας, ουτε βεβαια η αντισταση στα φασιστοειδη και το παρακρατος. Στοιχεια που φυσικα υπηρχαν διασπαρτα στον κεντρωο πολιτικο χωρο, όπως και στους αλλους χωρους κατά τις ιδιομορφιες τους, εστω κι αν το Ι.Κεντρο τα σφετερισθηκε ιστορικα, κατά τη γνωστη κι αποδοτικη κάπηλη πρακτικη των «λοιπων δημοκρατικων δυναμεων». Με τη βοηθεια μιας πλαστογραφικης κονδυλοφορίας που και σημερα «επικοινωνει» την κοινωνικη συνειδηση στα καναλια-δεκανικια του.
ΤΗΝ ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ του Ι.Κεντρου εχει συγκροτησει ιστορικα ένα αιωνα τωρα, τοσο στο συλλογικο οσο και στο προσωπικο επιπεδο, η ψευδορεαλιστικη κι αντικοινωνικη-καθεστωτικη (όπως συντομα εξελιχθηκε) φιλοσοφια και πρακτικη του. Ο Βενιζελος (κι αλλοι) ανηκει εδώ στις εξαιρεσεις, χωρις και να μπορουν να κρυφτουν άλλο πια και οι πραξικοπηματικες, ανταντικες (= νατοϊκες της εποχης), κοινωνικοδιχαστικες, μικρασιατικες κτλ. πλευρες και βαρειές του ευθυνες. Κι αυτό, παρά τη μεγαλη προσφορά του αλλά και περα απ' το μυθο της «Ελλαδας των 5 θαλασσων και των 2 ηπειρων» αυτοδιαψευδομενο και μονο απ' τον πιασιάρικο τιτλο του. Ο Κων/νος Καραμανλής χωρις τις βενιζελικες αυτές πλευρες, προς τιμη του, ακριβως γι αυτό κατηγορηθηκε δημαγωγικα απ' το Ι.Κεντρο, π.χ. για τη Ζυριχη απεναντι σε μια νεα μικρασια (πρβλ. που δηθεν θα απετρεπε αργοτερα η «μεραρχια» που ο γερο-Γ.Π. εστειλε στη Κυπρο)· ή για τη δολοφονια του Λαμπρακη απ' το παρακρατος που παλευε να ξεδοντιασει χωρις να το γιγαντωσει σε χουντα (πρβλ. σημερα, σχετικα, Ερντογαν). Αντιθετα η εκτελεση του αντιπαλου πρωθυπουργου και των αλλων «προδοτών» για τα μικρασιατικα, απ' τους Βενιζελικους (πρωτεργατης και κατηγορος τοτε ο Γ.Π.) παραμενει συσκοτισμένα λαμπρη. Όπως και τα περι 6 εξοριων του Γ.Π. που προβαλλει ο ομωνυμος εγγονος του, παρομοιων μ' αυτές πολλων δεξιων πολιτικων ως και των βασιλιαδων - άλλες οι διωξεις των αριστερων. Δε θα σταθουμε στην πολιτεια τής κατ' απονομην μετακατοχικης κυβερνησης Γ.Π ουτε στην τελειως αναλογη συγκροτηση της Ενωσης Κεντρου μια δεκαετια αργοτερα, ουτε στα εσώτερα της αποστασιας του ‘65. Μυθοι που ακομα κυβερνουν μυαλα και κοινωνικες καταπτωσεις, μυθοι που πρεπει πλεον να καταπεσουν.
ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μαυρο το Ι.Κεντρο, ουτε χωρις προσωπικες εξαιρεσεις, ουτε ο ιδιος ο γερο-Γ.Π. αποκλειστικα ο παπατζής του γνωστου διστιχου. Εχει τα κατά καιρους «δημοκρατικα» του παρασημα, όπως κάθε φιλελευθερο καθεστωτικο μορφωμα, αλλωστε είναι μοσχοπουλημενα όλα αυτά. Ωστοσο η πιο πανω αθλια πλευρα του Ι.Κεντρου, βασικη στην πολιτικη και το ρολο του, τοσο ιστορικα οσο και σημερα, δε μπορει να αφηνεται «δημοκρατικα» πλαστογραφημενη. Βεβαια, η ιστορικη πλαστογραφηση είναι δομικο στοιχειο τού Κεντρου, της φιλελευθερης «ευκαιριας», τού εμπορικου-καιροσκοπικου καπιταλιστικου πνευματος. Μπορει κανεις να δει και σημερα πώς το θυμα των ξενοπρακτόρικων υποκλοπων μεταστρεπεται σε ενοχο σκανδαλου, και πώς η Ζημενς αλλαξε χρωμα.
Η «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ» αυτη πλαστογραφηση, η χυδαια αυτή ταχυδακτυλουργια, η παραχαραξη της κοινωνικης μνημης και κρισης, η εξ αυτης κοινωνικοπολιτικη αλλοτριωση, δε μπορει πια να αφηνεται να αλωνιζει ξέσαλη και καταστροφικη. Δε θα χαριστεί φυσικα το θεμα στην αντιπερα παλαιοδεξια ενδοσυστημικη πλαστογραφηση, της οποιας εχουμε επισης απειρα αθλια δειγματα. Ουτε θα αφεθει χαραμι στον αριστερο ψοφιο λογο, ειτε αυτον της αντιδεξιας πλειοδοσιας, ειτε αυτον των στρογγυλων συσκοτισεων - η γυμνια που λεγαμε - στον οποιο και επαναθυσιαζονται μετα θυαμάτων τα θυματα των κοινωνικων αγωνων και της εμφυλιας τραγωδιας. Η ιστορια θα ξαναγραφει, εχει ηδη αρχισει να ξαναγραφεται, συνθετει κοινωνικες μνημες και κυριως κριτηρια (πχ. Αξιον Εστι - Μικη, για αρχη, κτλ). Λιγο ακομα και θ' αποκτησει-αποκαλυψει (πρωτα στην Ελλαδα, της Οικουμενης), το ολικο κεντρικο ιστορικο νημα, το ιστορικο νόημα, μετα-εθνικιστικο, μετα-φιλελευθερο, μετα-αριστερο, δηλαδη υπερβατικο, για ολη την Ιστορια, ετσι όπως το χρειαζεται η εποχη.
ΣΤΟ Ι. ΚΕΝΤΡΟ εκφραστηκαν ανυπομονα, ανενδοτα, δημαγωγουμενα και στρεβλα, το δημοκρατικο αιτημα και η βιοτικη αναγκη της κοινωνιας, μισο αιωνα τωρα. Παραλληλα πρυτανευσε η τυχοδιωκτικη κορφολογηση των συγκυριων, η επινοητικη κι ασυστολη δημαγωγια, η καπάτσα και συστηματικη μεταθεση των ευθυνων στους αλλους, η κυνικη αντιδημοκρατικοτητα κατω απ' το δημοκρατικο περιβλημα, το «διαιρει και βασιλευε» του πολιτικου σκηνικου και της κοινωνικης συνειδησης, ο εκμαυλισμος κι εκπορνευση της «αλλαγης», η νομιμοποιηση της εν δημοκρατια ανταγωνιστικης αρπαγης, τα τυχοδιωκτικα κεϋνσιανα «ο,τι προλαβει ο τώρας μας, κι αυριο τα πληρωνουν αλλοι», η συστηματικη αναπαραγωγη -όπως μεσα απ' το δερμα του φιδιου- ενός πολιτικου προσωπικου που εξαπατα τις κοινωνικες δεκαετιες και διαφθειρει τη νεολαια, η γκολντενμποϋκη υπαλληλικη σχεση με τους νταβατζηδες της χωρας και τα αθλια «δυναμικα μεσοστρωματα» που τους μιμουνται στον παρασιτισμο, τον κυνισμο, και το κιτσαριο. Την αθλιοτητα, ιδιαιτερα, του Ι.Κεντρου συνιστα το ότι αποτελει στη χωρα την πολιτικη αιχμη του Φιλελευθερισμου, σ' όλα τα παραπανω πολιτικα χαρακτηριστικα του, αλλα και στα κοινωνικα παραγωγα της αστικοφιλελευθερης ηγεμονιας. Την αθλιοτητα του Ι.Κεντρου συνιστα ο πολιτικος ηγετικος του ρολος στην αστικοφιλελευθερη κοινωνικη εξαθλιωση, ρολος καθεστωτικος, πανταχοθεν ορατος.
6. Στοιχεια οικοδομικης από υλικα κατεδαφισης
Η ΚΟΙΚΩΝΙΚΗ αναγκη για συστημικη διαχειριση και η ταυτοχρονη αναγκη για συστημικο μετασχηματισμο δεν συνιστουν αδιεξοδο. Εδώ θα δωσουμε επιγραμματικα, τα βασικα στοιχεια μιας μεταβατικης προβληματικης, θεωρωντας τα χρησιμα και ως πλαισιο αναφορας για την ειδικοτερη αξιολογηση των προτεινομενων-ασκουμενων πολιτικων και πρακτικων. Καθολου εξωτικα κι ανεδαφικα, αλλα σε υπερβατικη κατευθυνση κατα τη γνωμη μας, και φυσικα χωρις φιλοδοξιες πληροτητας :
1. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ της σοσιαλιστικης κοινωνικοπολιτικης μεταβασης είναι από καιρου αμεσο. Κι αυτό σημαινει οτι μπορει να τεθει μονο με ορους που αφορουν τη διαχειριση του αστικοφιλελευθερου συστηματος, και ειδικοτερα με ορους που την υπερβαινουν εν οσω την επιτελουν. Σημαινει ακομα ότι εχει το χαρακτηρα συνολικης κι αμεσης βιοτικης προτασης για την κοινωνια.
2. Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ αφορα μια διαδικασια ρηξεων, θεσμισεων, κοινωνικου προσανατολισμου, κοινωνικης συμμετοχης και συναινεσης· και με τη θεωρηση κάθε συστημικης κρισης ως ευκαιρίας βηματων.
3. ΟΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ρηξεις, μπορουν καλλιστα να συντελεσθουν στο συνταγματικο αστικοφιλελευθερο πλαισιο με κοινο παρονομαστη την εκει κατακτημενη αλλα και περαιτερω αναγκαια κοινωνικη πλειοψηφικη παραμετρο. Οι συνταγματικες τυπικες ολοκληρωσεις στα παγκοινωνικα πλειοψηφικα δεδομενα, αποτελουν σχολαστικο νομικίστικο ζητημα, πολύ μικροτερης «αντισυνταγματικοτητας» απ' ότι οι τρεχουσες ευρωσυνταγματικες εξελιξεις. Οι υπερνομες ρηξεις, στην αναγκαια οικονομια τους αλλωστε, αφορουν παραπερα, κυριως την κινηματικη οργανοποιηση (= ανοχη-αναπαραγωγη-προσανατολισμο-αφομοιωση-συμμετοχοποιηση) των συγκυριακα μειοψηφικων πρακτικων ρηξης που πραγματοποιουν κι εκφραζουν οι διαφορες κοινωνικες ομαδες - πριν μερικες δεκαετιες η απλη απεργια ηταν παρανομη. Οι υπερνομες πρακτικες εξ αλλου, σε δυναμικη παντα οσμωσή τους με την ευρυτερη κοινωνικη αποδοχη-κατανοηση, είναι και σημερα «ανεκτες», σε διαφορα επιπεδα ανοχης κατά τις συγκυριες. Κατι τετοιο δεν σχετιζεται καθολου με πλατφορμες «εφοδου στα χειμερινα ανακτορα», εξ εφοδου δηλαδή μειοψηφικης πολιτικοσυστημικης «λυσης». Μ' αλλα λογια, οι κινητοποιησεις-εξεγερσεις δεν αποτελουν στρατολογικες μεθοδους για τη συγκροτηση κομματικων στρατευματων ουτε προκαταρκτικες ασκησεις «ιστορικης κομματικης εφοδου στην εξουσια» στην κατευθυνση της οποιας δηθεν οφειλουν να «ωριμασουν». Παραμενουν εγερτικες κινητοποιησεις, εν ταυτω κοινωνικοεπαναστατικες στη συμβολη τους και μη «αναβαθμιστέες» στην ως ανω (ψευδο)«επανάσταση».
4. Η ΟΛΗ διαδικασια προϋποθετει τον κατακτημενο αστικοφιλελευθερο πολυκομματισμο και την εκλογοδημοκρατικη κομματικη αναμετρηση, με τα οποιαδηποτε αποτελεσματα της. Δεν χρειαζεται εδώ ως «επαναστατικο» κλειδι η παρανομοποιηση των «αστικων κομματων» ουτε άλλες προλεταριατοδιχτατορικες βαρβαροτητες, αλλα η συγκροτηση του υπερβατικου σοσιαλιστικου κινηματος. Το οποιο και θα εξελισσεται μεσα απ' τη διαρκη αναμετρηση του με τις αντιπαλες πολιτικες, στο εδαφος της μεγαλης κοινωνικης αποδοχης-συμμετοχης.
5. Η ΟΛΗ μεταβατικη διαδικασια σε εθνικο επιπεδο, εντασσεται αμφιδρομα στους ρυθμους και πολυμορφους δρομους της παγκοσμιοτητας, σε ρηξη τόσο με τον ιμπεριαλιστικο χαρακτηρα της σημερινης παγκοσμιοποιησης οσο με τον γνωστο σταλινοδιεθνισμο και σε αναζητηση ολο και πιο συγκεκριμενου περιεχομενου και καταλληλων θεσμων, ενός ελευθερωτικου οικουμενισμου.
6. ΣΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ διεθνες πλαισιο, εκ των πραγματων, το σημερα βρισκεται σε μια Γεωπολιτικη Αντιιμπεριαλιστικη φαση, με κυριο στοιχειο τις ρηξεις με την εθνικο-ιμπεριαλιστικη-κρατικομονοπωλιακη ηγεμονια, ενόσω αναγκαιουν και οι ανω εθνικες εξελιξεις. Εδώ, τα εθνικα προταγματα ολοκληρωνουν το οικουμενικο τους περιεχομενο, με εξεχουσα ως τετοια (οικουμενικη) την ελληνικη διαδρομη-συμβολη. Για να ακολουθησει η φαση της Παγκοσμιας Διακυβερνησης, μεσα κι απ' το θεσμικο μετασχηματισμο των αντιστοιχων σημερινων παγκοσμιων (ή πολυεθνικων-πολυκρατικων) μορφωματων. Πιθανοτατα τις δυο φασεις οριοθετει ο πληρης κοινωνικος-δημοκρατικος ελεγχος των εθνικο-ιμπεριαλιστικων οπλοστασίων κι επιθεσεων.
7. ...ΣΤΟ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΝΩ εθνικο επιπεδο και με τις υπαγορευσεις του σε επιπεδο διεθνων πρακτικων, ορισμενα μεταβατικα ζητηματα (όπως στη συνεχεια) είναι κρισιμα. Κεντρικο ωστοσο στοιχειο της ολης διαδικασιας παραμενει το αναγκαιο πολιτισμικο Τι, το ουσιαστικο υπερ-οικονομικο περιεχομενο της Κοινωνικης Απελευθερωσης, οραματικο και γηινο μαζι. Τετοιο που να συνδεεται αλληλοτροφοδοτικα-διαλεκτικα με το Πώς, την Κοινωνικη δηλαδή Αποδοχη-Συμμετοχη-Εκπολιτισμο. Τα Ιδεολογικα στοιχεια, τοσο ως στοιχεια Περιεχομενου οσο και ως Θεωρητικα στοιχεια της ολης κοινωνικης πορειας, αποτελουν κεντρικο διεκδικημα εναντι αλληλων και στοιχειο κοινωνικης ενοποιησης, στοιχειο ενοτητας εν ρήξει.
8. ΒΑΣΙΚΗ στην ολη διαδικασια, είναι η μετατροπη της κερδοσκοπικης-ατομιστικης σε δημιουργικη-προσωπικη, κοινωνικη επιχειρηματικοτητα. Μιλουμε για επιχειρηματικοτητα, τοσο λογω των αφετηριακων (τρεχοντων) κεφαλαιοκρατικων ορων οσο και γιατι η παραγωγικη δραστηριοτητα, με οργανικα τα στοιχεια της Προσωπικης Πρωτοβουλιας, Ευθυνης, Προσπαθειας, Διακινδυνευσης κι Αλληλεγγυης, είναι στρατηγικα αναγκαια. Μεταπλασσομενη προοδευτικα (σε σχεση και με ειδικοτερα ερευνητεα στοιχεια) από Αγοραια Κερδοσκοπια σε Προσωπικη-Κοινωνικη παραγωγη, εντασσομενη δηλαδη σε μή αγοραια-κεφαλαιοκρατικη παραγωγη Αξιων Χρησης.
9. ΚΡΙΣΙΜΟΣ στην παραπανω εξελιξη είναι ο Στρατηγικος-Κατευθυντηριος ρολος του Κρατους. Μεταξυ αλλων περιλαμβανει και τον καθορισμο του ειδικοτερου θεσμικου πλαισιου της παραγωγης, μεσω του οποιου κυριως υλοποιειται η αντιστοιχη «οργανικη» κρατικη εμπλοκη στις παραγωγικες σχεσεις. Αυτό δεν αποκλειει και τον κυριο ή συμπληρωματικο, μεταβατικα, αμεσοκάθετο παραγωγικό του ρολο, ιδιως σε τομεις στρατηγικης επιλογης και κεκτημενης κοινωνικης αποδοχης του μη αγοραιου χαρακτηρα (π.χ. Ασφαλεια-Παιδεια-Υγεια, κτλ). Δεν αποκλειει τη μεταβατικη αναγκη και πολυμορφη οικοδομηση του λεγομενου «κοινωνικου κρατους»· με επιγνωση ότι το «κοινωνικο κρατος» αποτελει αστικοφιλελευθερο ιδεολογημα, όχι μεσα απ' «την ελλειπη του εκταση» και παντοειδη «ενσωματωση», αλλα ως τετοιο, στη θεμελιώδη δηλαδή εσωτερικη του αντιφαση, οπως και το «κρατος δικαίου», ή το «ελευθερο κρατος» ή κάθε κρατισμος (για να ξεσκονίσουμε εδώ μνημες και κλασικες αναλυσεις). Και στο βαθμο που και οι διεθνεις εξελιξεις κι ο ειδικοτερος σχεδιασμος το προκρινουν. Επισης, υπο τον ορο ότι η κοινωνια (δια του πολιτικου συστηματος) μπορει αμεσα να ελεγχει κι αποτρεπει τον προσχηματικο-παρασιτικο-κρατικοκαπιταλιστικο χαρακτηρα των αντιστοιχων τομεων, συμφωνα με συγκεκριμενα και μετρησιμα κριτηρια, που αφορουν το παραγομενο εδώ κοινωνικο προϊον καθως και τους μη προνομιακους εργασιακους ορους-αμοιβες.
10. ΚΡΙΣΙΜΟ επισης παραγωγικο στοιχειο της μεταβασης είναι η απαντηση στα θεματα κερδοφοριας-αναπτυξης-αναδιανομης, όπως αυτά αφορουν όχι απλως τη διαχειριση των φασεων επενδυσης και κρισης, αλλα το μετασχηματισμο της ολης διαδικασιας σε κοινωνικη παραγωγη.
Βραχυπροθεσμα, κάθε σχετικη παρεμβαση δε μπορει να αποστει από τυπικα στοιχεια «τρεχουσας διαχειρισης», δηλαδή στοιχεια τυπικου μιγματος φιλελευθερης οικονομιας (νεοφιλελευθερης και κεϋνσιανης), συνοδευομενα ωστοσο παραλληλα-μεσοπροθεσμα, από στοιχεια αναδιανομης, κεϋνσιανης γενικα τυπολογιας (φορολογικης και κρατικοεπενδυτικης αναδιανομης) τα οποια -και υπο ορους ορισμενης συνολικης πολιτικης (βλ. συνεχεια)- εκφευγουν απ' τον κυκλο εναλλαγης νεοφιλελευθερης-κεϋνσιανης διαχειρισης και δημιουργουν τη δυνατοτητα εισοδου σε μεταφιλελευθερο παραγωγικο τοπιο. Εδώ, η αναγκαια κοινωνικη συναινεση στη διατηρηση της παραγωγικης κερδοφοριας (παραγωγη σχετικης υπεραξιας) και η συγχρονη κοινωνικη αναδιανομη της (ως αναδιανεμημενη αναλωση κοινωνικου παραγωγικου πλεονασματος) δεν αποτρέπουν αυτομάτως την παλινδρομηση στο φιλελευθερο κυκλο, δεν συνιστουν τυπικη μεταπλαση της κεφαλαιοκρατικης υπεραξιας σε κοινωνικο πλεονασμα, δεν συγκροτουν δηλαδή παραγωγικο μετασχηματισμο. Επιτρεπουν ωστοσο την στρατηγικα οργανικη και πολυτιμη μεταθεση του στοιχηματος στο επομενο ζητημα, το οποιο αφορα την αναληψη περαιτερω συνολικων παραγωγικων ευθυνων απ' την κοινωνια· με αναλογη υποκατασταση του ρολου του κεφαλαιου απ' αυτή, στο πραγματικο παιχνιδι, δηλαδή στο ανταγωνιστικο-μεταβατικο εν γενει παγκοσμιο τοπιο. Δεν μιλουμε για τη «βελτιωση» των «ορων της εργατικης ταξης, μισθολογικων, συνθηκων κτλ» αλλα για την αναληψη διαχειριστικου-παραγωγικου ρολου, για την «αγωνιστικη» μεταπλαση των παραγωγικων σχεσεων, για τη συγκρουσή της με το κεφαλαιο στο εδαφος της παραγωγης αν κι όχι «στο γηπεδο του», το αναπαραγωγικο ανταγωνιστικων σχεσεων. Εδώ, προϊόντος του ρολου της αυτου, η κοινωνια επιχειρει δημιουργικα, οι παραγωγοι απ-αλλοτριωνονται, οι παραγομενες ανταλλακτικες αξιες καθιστανται μη αγοραιες αξιες χρησης.
11. ΦΥΣΙΚΑ, τα παραπανω απαιτουν βραχυπροθεσμα και μεσομακροπροθεσμα, αναλογο προσανατολισμο και ικανοτητα της κοινωνιας κι αντιστοιχους θεσμους αναληψης των πιο πανω εξουσιων, δηλαδή των ευθυνων της. Μιας κοινωνιας που οσο αναμενει τους επι ταυτα οδηγους της, θα ψαχνει αδιεξοδες «μικροβελτιωσεις» και θα σταχομαζωνει στις «νοικοκυρεμενες» και «διανεμητικες» φασεις ζεμενη στο συστημα. Μπορει βεβαια να μαθει να κατανοει τις φασεις αυτές και να μετραει τα σημερινα με τα αυριανα, επεμβαινοντας κριτικα κι ανατατικα στον ολικο κυκλο, αρνουμενη τον προβλεψιμο-διαχειρίσιμο ρολο του εναλλασομενου κοψοχερη. Μπορει με τις παρεμβασεις της (αντιφατικες και ημιφωτες) να εξωθει το πολιτικο της συστημα σε μη στασιμη ανακυκλωση αλλα σε ανατακτικα βηματα, να εξωθει τους πολιτικους ταγους της σε ριζοσπαστικες κατευθυνσεις, να εχει το μετεωρο βημα του πελαργου -ένα ποδι στο νυν κι ένα στο αιεν- με επιγνωση ότι ο ποιητης δεν προτεινει εδώ το δεξι ή το αριστερο παρα συμβολικα, όπως αυτό της ευχης ή αυτό της καρδιας, που κανει τελικα το ιδιο.
12. ΠΕΡΑ απ' τους γενικοτερα αναγκαιους κοινωνικους προσανατολισμους που αναφεραμε, στο σημειο αυτό προκυπτουν ειδικοτερες παρεμβατικες αναγκες, που ακριβως διευκολυνουν την κοινωνια να αναλαβει τα ελευθερωτικα βαρη της. Στον οικονομικο τομεα, οι αναγκες αυτές αφορουν δυο ζητηματα :
α) Παρεμβασεις στη διαρθρωση της παραγωγης, τεχνικη, τομεακη, και βεβαιως κεφαλαιακη σε αντιμονοπωλιακη επιχειρηματικη κατευθυνση, με ειδικοτερους ωστοσο ορους που απαιτουν αντιστοιχη επεξεργασια. Σημαντικη είναι εδώ η ενταξη Αξιων Χρησης στην ανω επιχειρηματικοτητα πχ. η «πρασινη αναπτυξη» στην περαν της μοδας ουσια της, καθως και η απένταξη αντικοινωνικων αγοραιων αξιων πχ. το παντοειδες διαφθορικο εμποριο. Τα ζητηματα διακρισης που προκυπτουν εδώ, ξεσηκωνοντας τη φιλελευθερη αγορολατρία, δεν απουσιαζουν και σημερα. Και σημερα, η θεσμικη τους απαντηση δεν είναι απλως αγοραια αλλα εξοχως πολιτικη, αν κι όχι δημοκρατικη (πολυετη Εοκικα προγραμματα, ειδικη νομοθεσια προϊοντων κτλ).
β) Συστηματικη εκπαιδευση αντιστοιχων (ως ανω) παραγωγων σε γενικευμενη κλιμακα, συστηματικη μορφωση, καταρτιση και στηριξη απελευθερωμενων φιλοπονων δημιουργων-υπερβατικων πολιτων κι όχι «απασχολησιμων» πελατων των συνδικατων, αγχωμενων «πτυχιουχων» ή χρυσωμένων λακέδων-γκολντενμποϋς. Η καταλληλη αναμορφωση του ολου εκπαιδευτικου συστηματος (σχολικου κι ευρυτερου ενημερωτικου-μορφωτικου-προσανατολιστικου, περιλαμβανομενου του μιντιακου) είναι εδώ ο πολιορκητικος κριος. Η «κοινωνικη αλλαγη» δεν είναι υποθεση «λαϊκη-διαδηλωσιακή», αλλα υποθεση λαϊκη-γνωστικη-υπερβατικη. Κι αν δεν εννοουσε αυτό ο Λενιν στα περι της συνειδησης της τραγιάσκας που «ερχεται απ' εξω», απλουστατα εκανε λαθος.
13. ΒΑΣΙΚΟ ρολο στην ολη μεταβατικη διαδικασια εχουν οι θεσμισεις, το Κρατος. Με οριζοντα τη διαχειριστικη μεταπλασή του και την εξουσιαστική του αποδρομη, παντα μεσα στις παγκοσμιες εξελισεις. Δε χρειαζεται κανενα κρατος του «κομματος της εργατικης ταξης», κατά τα γνωστα. Δε μπορει όμως ένα κρατος νατοεργολαβικο να επιτρεψει υπερβατικες κατευθυνσεις. Αλλ' ουτε ένα «τυπικα δικαιοκρατικο» αστικοφιλελευθερο κρατος μπορει να στηριξει τετοιες κατευθυνσεις. Μπορει όμως να υποχρεωθει με καταλληλες ρηξεις, σε βαθμιαιο μετασχηματισμο με κορυφωση την αλλαγη τού χαρακτηρα του. Ετσι, σ' αυτο, ως συμπυκνωμα σχεσεων εξουσιας, ο κοινωνικο-μεταβατικος χαρακτηρας θα κυριαρχει. Κατι τετοιο είναι δυσκολο, αλλα εφικτο και μαλιστα αποτελει τη μονη εφικτη επαναστατικη προοπτικη, παντα σε στενη σχεση με τα ανω οικονομικα (απεναντι στη μόνη ουσιαστικα φιλελευθερη αντισταση, την αποεπένδυση) καθως και τα μορφωτικα (δηλαδή το μονο ουσιαστικα βαρυ οπλο της κοινωνιας, τη διαθεση-ικανοτητα να αναλαβει ηγεμονικες και περαιτερω παραγωγικες-επενδυτικες ευθυνες).
Οι θεσμοι δεν εποικοδομουν μονοδρομα τις παραγωγικες σχεσεις, αυτό το ξερει ακομα και η αριστερα, προτασσοντας τα της πολιτικης εξουσιας. Αυτό που δεν ξερει επαρκως, είναι ότι επισης δεν καθοριζουν μονοδρομα τους ιδεοπροσανατολισμους, ακομα και σε σταλινικα καθεστωτα, που παραμενουν ετσι προσανατολισμοι-γεννητορες. Στους θεσμους, ωστοσο, όχι μονο εκφραζονται αλλα υπερ-συγκροτουνται οι ιδεολογικοι προσανατολισμοι. Συχνα, στο παρον φιλελευθερο καθεστως, οι θεσμοι «ολοκληρωνουν θετικα» τα αντιφατικα ιδεολογικα χαρακτηριστικα μιας κοινωνιας, αποκοπτουν τα ατομικιστικα τους κροσια. Σε κάθε περιπτωση, στους (καταλληλους) θεσμους συγκροτειται μια αναντικαταστατη δυνατοτητα για την ιδεολογικη αναβαθμιση-ελευθερωση της κοινωνιας.
14. ΒΑΣΙΚΟ στοιχειο κρατικου μετασχηματισμου είναι η αποφασιστικη αναβαθμιση του πολιτικου συστηματος, υπερωριμο ηδη κοινωνικο αιτημα (ιδιαιτερα στην Ελλαδα, οπου η πολιτικη συνειδηση, μ' ολες της τις αντιφάσεις και παρα τις συγκριτικες συστημικες υστερησεις, προηγειται σημαντικα αυτης της Εσπεριας καθως και της τριτικοσμικης). Πρόκειται για αναβάθμιση με γνωμονα τοσο την αναταξη της στρεβλης εκπροσωπησης οσο και την παραλληλη υποκατασταση της εκπροσωπησης από διαδικασιες αμεσης συμμετοχης· με εργαλεια τα καταλληλα εκλογικα συστηματα κι αλλους θεσμους ουσιαστικης συμμετοχης, διαφανειας κι ελεγχου. Στα πολυκομματικα δεδομενα εχει ιδιαιτερη σημασια, εδώ, η επι τα ανω πολιτικη εξωθηση ολων των κομματων, ιδιως αυτων της μεγαλης λαϊκης βασης, δηλαδή της ΚΔ και της ΚΑ, και βεβαιως των αλλων συλλογικων ή προσωπικων πολιτικων δρασεων στα μεγαλυτερα δυνατα ορια. Σε αντικατασταση μιας ολοκληρωτικης «αντιθετικης» λογικης, που απλως αναπαραγει τη στασιμη εναλλαγη. Αυτό καθολου δεν αποκλειει τις κομματικες αντιπαλοτητες κι επωδυνες αλλαγες του κομματικου τοπιου, αλλα τις προσανατολιζει στα επιδικα πολιτικα χαρακτηριστικα και στις προαγωγικες στρατηγικες ρηξεις.
Η αξιοπιστια του πολιτικου συστηματος, με τετοιους ορους, είναι απαραιτητο στοιχειο εξελιξεων και παυει να αποτελει στοιχειο και ιδεολογημα συστημικης στασιμοτητας. Ιδεολογημα, με απέναντί του αντιστοιχα «αντισυστημικα» ιδεολογηματα ολοκληρωτικης αντιπαλοτητας, που οδηγουν αναγκαστικα στην επαναληψη του φαυλου κυκλου. Οι ειδικοτερες πολιτικες επιλογες ανηκουν στα κομματα, οι εσωκομματικες ωστοσο πρακτικες και λειτουργιες δεν μπορει να αποτελουν παγιως αδιαφανες αβατο, ουτε αλλοτριωτικα «δικο τους θεμα», αλλα αντικειμενο συστηματικης ιδεολογικης και βαθμιαια ορισμενης θεσμικης παρεμβασης.
15. ΤΟ ΣΩΜΑ της ολης διαδικασιας αποτελει η κοινωνια, τα προσωπα του αντιστοιχου πολυχρωμου κινηματος: Εκ των πραγματων οι δημιουργοι, αυτοι της μηχανης, του αγρου, του PC, του χειρουργειου, της σχολικης αιθουσας, του ονειρου, της εστιακης τράπεζας. Με τους νεους μπροστα, μοναδικα ικανους να αξιωσουν την πολυτιμη οσο και πρεσβυωπικη εμπειρια. Οι δημιουργοί, που το οπλο τους είναι η συμμετοχη τους στην ολη προσπαθεια. Ο καθείς και τα όπλα του, είπε. Δηλαδή, απ' οποια συλλογικη ενταξη ή άλλη δραση προκρινουν, με τα δικα τους κριτηρια και προσωπικες αξιολογησεις για τη δυνατοτητα προσφορας τους, περα απ' τη γελοια και προκρουστεια τυπολογια του αλληλοκαταγγελομενου εν συρρικνωσει τρεχοντος προοδευτισμου. Υπο την κριση φυσικα αλληλων, για τη συνολικη τους πρακτικη, με τα πιο πανω κριτηρια κι όχι με κριτηρια-καταγγελιες συμμετοχης σε «δεξια», «προδοτικα» κτλ. κομματα ή δρασεις. Όλα αυτά καθολου δεν παρεχουν εξασφαλιση απεναντι στις γνωστες ατομιστικες και ιδιοτελεις επιλογες, ψευδοσυνεπείς ή σαλτιμπάγκικες, αν και το παραπανω πλαισιο εξασφαλιζει τη μεγιστη δυνατη αποτροπη τους, αντιθετα με τα σημερινα ιδεολογηματα. Σε κάθε περιπτωση, η οπτικη και η μεθοδος της καψοκαλυβικής ψυλλοφοβίας, ακομα και στην ειλικρινειά της, ανηκει στον κομματικο προκρούστη της ΟΠΛΑ. Είναι ζωτικη αναγκη ο ρολος του μιζερου κριτη, οπου βρισκονται καθηλωμενες οι πιο ζωντανες κοινωνικες δυναμεις, να δωσει τη θεση του σε δημιουργικες δρασεις. Οι πραγματικες δυσκολιες δεν αντιμετωπιζονται με αλληλοαναθεματα, αλλα κατά τα προτεινομενα.
16. ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ακριβως αυτό, κομματα ή δρασεις με τους ανω αντισυστημικους προσανατολισμους, εχουν το εδαφος τους και τη δυνατοτητα της συμβολης τους. Και μαλιστα, ακριβως το πλαισιο αυτό αποτελει και το μοναδικο εδαφος και σημαια της πολυχρωμης και συγκλινουσας συγκροτησης του αντιστοιχου κινηματος, που αποτελει και την ψυχη των εξελιξεων. Ένα τετοιο κινημα σημερα στη χωρα εχει ηδη σημαντικη εκταση οση και διαχυση, ιστορικες ριζες και μεγαλη ηλικια, όπως εχει και εντονα αντιφατικο και νηπιακο χαρακτηρα, δηλαδή χαμηλη ιδεολογοπολιτικη συγκροτηση. Οριζει ετσι και τις αναγκαιες προτεραιοτητες και στοιχηματα εδώ.
Οι προσπαθειες διαχυτης αναβαθμισής του, η εντος των κομματων ενισχυση του, άλλες προσπαθειες συγκροτησης πόλων και συλλογικων αντιστοιχων λειτουργιων, κτλ, δεν είναι ανταγωνιστικες-αλληλοεμποδιστικες, όπως θελει το θνησκον στερεοτυπο, ακομα κι όταν μεσα απ' τα γυαλια τού (αγαθου ή πονηρου) υποκειμενισμου της «σωστής» προσπαθειας, δειχνουν ανταγωνιστικες, «ολοφανερα». Γιατι ποτε δεν είναι ολοφανερα στραβος ο γιαλός.
17. ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ αυτό, το βασικο πολιτικο διπολο, μ' ολη τη συνθετοτητα του, μετατοπιζεται απ' το ΚΔ-ΚΑ στο Φιλελευθερο-Σοσιαλιστικο, οπου και των καιρων η αναγκη. Το κουκουεδικο φαντασμα «πολλα κομματα, δυο πολιτικες» αποκτα το διεξοδο νοημα του, δηλαδή το κοινωνικο του σωμα, ενιαιο στην προαγωγικη ενδοσυστημικη του τριβη, ενιαιο απεναντι σε συστημικα οπισθοδρομικες αποπειρες. Το προοδευτικο φαντασμα αποκτα επισης το νοημά του μεσα σ' αυτά, απαλλαγμενο από τη Δ-Κ-Α και τη μετωπικη Αριστερη πλαστοπροσωπια του.
18. Η ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ διαδικασια είναι μακρα. Εχοντας ξεκινησει από αιωνος με ορους μιας αριστερας που απερχεται διεθνως αποτυχημενη, θα διανυσει μια φαση αναπροσανατολισμου, λιγο-πολύ κατά τα ανω. Αλλα και στη συνεχεια η ως ανω μεταβατικη διαδικασια θα είναι, εκ των πραγματων, μακρα. Κάτι που σημαινει ότι είναι γελοιο η «αντισυστημικοτητα» να αναζητα τη στενη χρονικη της καμπη, τη R(evolution) D(ay), σαν από αλληλο-αναθεματιζομενους παλαιοημερολογιτες. Που σημαινει, επισης, ότι στο τωρα η «αντισυστημικοτητα» δεν μετριεται ουτε απολογιζεται με βαση την «προετοιμασια» της ανω R.D - μια λογικη επισης γελοια. Αλλα μετριεται με δρασεις και πρακτικες μακροχρονες, που προσανατολιζονται στα ανω μεταβατικα, εστω κι αν η τυπολογια της μυριζει «ενσωματωμενους εκσυγχρονισμους» και ιστορικες «σοσιαλδημοκρατιες». Τιποτα απ' αυτά μονο του, βεβαια, δεν ξεπερνα ένα τετοιο συστημικο χαρακτηρα. Ως ολικη διαδικασια όμως ακριβως αυτό κανει, νομιζω. Στερωντας βεβαια την επανασταση-παιχνιδι από ένα επιτελειο της γιαφκας και την ακολουθη «μαζικοποίησή» του. Μικρη ζημια όμως, αν όλα τα παραπανω εχουν πραγματι ουσια, όπως ελπιζω. Αν παλι μπορουν να ανασκευασθουν στα βασικα τους, ακομα μικροτερη ζημια. Η μεγαλη είναι η σκουριασμενη στασιμοτητα, ως συστημικη.
7. Η Κεντροδεξια θητεια
ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ στοιχειο της ΝΔ θητειας είναι η θετικη σφραγιδα της στο πολιτικο συστημα, δια μεσου μιας οριακης ΝΔ διαχειρισης, αλλα κυριως μεσω του προσωπικου ριζοσπαστισμου του Κ.Κ.
ΠΡΩΤΟ στοιχειο της είναι η κυβερνητικη παγιωση του ΚΔ κομματικου χαρακτηρα, η διατηρηση της Δεξιας στο γνωστο χρονοντουλαπο, ιδεολογικα και πραξεολογικα. Η ορισμενη μεταθεση, ετσι, των κοινωνικων επιδικων απ' το αντιδεξιο στο αντιφιλελευθερο εδαφος - βημα τεραστιο παρ' ότι δεν εχει συνειδητοποιηθει επαρκως και παρα την αντιδεξια καθεστωτικη συσκοτιση.
ΔΕΥΤΕΡΟ στοιχειο είναι οι προσπαθειες και τα βηματα εξυγιανσης-διαφανειας στο πολιτικο συστημα, σιγουρα σε αποσταση απ' τις κοινωνικες αναγκες και προσδοκίες, αλλα και εν μεσω μιας εγκατεστημενης κατιουσας οπου και η απλη ανακοπη της εχει μεγαλη σημασια.
ΤΡΙΤΟ στοιχειο είναι η ακολουθη εξωθηση ΚΑ και Αριστερας να κινηθουν περα απ' τα ορια τους. Ερμηνευτικα, πραξεολογικα, στρατηγικα ή και υπαρξιακα. Και κατά την ικανοτητα τους για κατι τετοιο.
Σ' ΑΥΤΑ, και πανω απ' τη διασπειρομενη ομιχλη, ειναι καθαρα ορατος ο πηχυς που ο Κ.Κ. τοποθετησε σε νέο υψος, για τα κομματα και την κοινωνια. Ο Γ.Π. περαν των αυτοχθονων στοιχειων του, ελαβε πολλα απ' το μηνυμα, οι υπολοιπομενοι όχι, ο ιδιος ο Κ.Κ. εχει κουρασθει, ως φαινεται, για νέο αλμα.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ δεν είναι ασφαλως οσα του Κων.Κ, ουτε κι οσα του Α.Π - αλλωστε το παιδι είναι νεο. Δεν είναι όμως τα παραπανω στο μποϊ του καθενος, ουτε της μιζερης ΟΝΕ, ουτε φυσικα της ξεσαλωτης γεροντΟΝΝΕΔ.
Ο Κ.Κ. δεν μπορει να διεκδικησει περαιτερω καλο απολογισμο, τοσο για τα υπεσχημενα οσο και για τα αναγκαια στη χωρα. Κι αυτό, παρα τα σθεναρα κι αποδοτικα στα εθνικα, και παρα το καποιο οικονομικο νοικοκυριο, οπωσδηποτε ανεπαρκες μπροστα στη διεθνη κριση και τα ελληνικα διαρθρωτικα προβληματα. Η αγωνιωδης και μετα βιας συγκρατηση του κρατικου μπαχαλου απ' τα χειροτερα, η αποτυχημενη μαχη του κατά της διαπλοκης, το λιμνασμα στην παιδεια, την υγεια, τη λοιπη καθημερινοτητα, σημαδευουν κι αυτά τη θητεια του.
Η ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΗ λαϊκη εντολη εκφρασμενη σε μια πλειοψηφια που γρηγορα εγινε οριακη, η πανταχοθεν υπονομευση με επικεφαλης το ΠΑΣΟΚ και με ουρα τη θορυβωδη αντιδεξια συμπασα, το μετριο εως αθλιο στελεχικο του δυναμικο, σταθηκαν καθοριστικα, οσο και η αδυναμια του να τα χειρισθει-υπερβει. Δυσκολα ισως μπορει να φαντασθει κανεις κινησεις που θα οφειλε, μεσα στον φιλελευθερο οριζοντα, χωρις περαιτερω χειροτερευση τοσο των προβληματων της χωρας, οσο και των κυβερνητικων ορων· περιλαμβανομενων και μεγαλων τυχον πρωτοβουλιων στο πολιτικο σκηνικο, για τις οποιες και διστασε, φοβουμενος τις αντιδρασεις των ιδιων των στελεχων του, και του ευρυτερου παραθεσμικου κατεστημενου· καταδειχνοντας ετσι και τα ορια του ριζοσπαστισμου του, που είναι λιγο-πολύ τα ορια μιας «ειλικρινους» φιλελευθερης πολιτικης· αναδεικνυοντας και το δυσδιακριτο, ότι η «ειλικρινεια» δεν αρκει να αντιπαρατιθεται στη δημαγωγια και τις επιθέσεις από απολογητικη θεση στασιμοτητας, αλλα εχει ως οργανικο της στοιχειο και οπλο τη μειζονα κοινωνικοπροσανατολιστικη διαφανεια κι αντιστοιχες ρηξεις, εχει ως οργανικο της στοιχειο την υπερβαση. Ακομα κι όταν η ειλικρινεια ως απολογητικη, είναι ειδος εν ανεπαρκεια.
ΟΜΩΣ ΑΥΤΑ δεν αλλαζουν τον απολογισμο της ΝΔ διακυβερνησης, αν και διαχωριζουν τον προσωπικο του απολογισμο. Το κυριο παντως παραμενει, ότι παρα την ως τωρα εμπειρια του, προγραμματικα-στρατηγικα παραμενει στασιμος, ενώ όλα τα υπολοιπα στοιχεια του πολιτικου-κοινωνικου σκηνικου εξελισσονται από καιρο εις βαρος του. Ετσι ωστε μια νεα θητεια του στους ιδιους ορους, δε θα μπορουσε να αποδωσει περαν ενός περαιτερω νοικοκυριου, απαραιτητου μεν, αλλα προορισμενου να εκφυλισθει μεσα στο φιλελευθερο κυκλο. Θα αποτελουσε μια πορεια χωρις διεξοδο, μια πορεια που η κοινωνια διεκρινε ότι πρεπει να ανακοψει και που κι ο ιδιος το αντεληφθη. Η εναλλακτικη του για προγραμματικη-φυσιογνωμικη ανασυνταξη προϋποθετει, χωρις να αρκει, τη χαλαρωση της αντιπολιτευτικης υπονομευσης, αυτο όμως χρειαζεται την απίθανη εκλογικη του νικη.
Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΚΟΣ ριζοσπαστισμος παραμενει «ειλικρινα» ελλειπης μπροστα στην τρεχουσα κοινωνικη συνειδηση και τις πολιτικες της εκφρασεις, αδυναμος να τα αναβαθμισει, ανεπαρκης να τα μετατρεψει σε κοινωνικο ανατακτικο κινημα. Παραμενει ετσι ο Κ.Κ, ένα θετικο πολιτικο στοιχειο σε παρακαταθηκη, με τους ορους όμως μιας κοινωνικοπολιτικης πραγματικοτητας που σημερα τον ξεπερναει. Κι ακομα πιο πολύ ξεπερναει το κομμα του, οπου οι εξελιξεις είναι αναποτρεπτες.
Η ΗΤΤΑ, η καταδεικτικη στρατηγικης και φυσιογνωμικης ανεπαρκειας, οδηγει σε κριση όχι όμως αντιηγετικα μονοδρομημενη, όπως διδαχτηκε κι ο Βενιζελος του ΠΑΣΟΚ. Αντιθετα η κριση είναι παντα μια ευκαιρια αναβαθμισεων, όπως σωστα επισημαινει ο Γ.Π. Η ΝΔ όμως δεν είναι ωριμη αφ' εαυτης να την αξιοποιησει, κινδυνευοντας τοτε να οδηγηθει σε διαδικασια αλλαγης ηγεσιας, κι αντιστοιχης φυσιογνωμικης οπισθοδρομισης, αφου το πιο ριζοσπαστικο στοιχειο εκει είναι ο Κ.Κ. Αν όμως ο ιδιος εχει το κουραγιο να ανοιξει τα αναγκαια μετωπα μεσα στη ΝΔ, τοτε η ΝΔ θα αναζητησει στρατηγικη και φυσιογνωμικη ριζοσπαστικη αναβαθμιση, στο κατακτημενο πλεον εδαφος της Κεντροδεξιας. Τοτε, ο ριζοσπαστικος Καραμανλισμος, ο κεφαλαιοαναπτυξιακος ρεαλισμος των Σουφλιαδων και ο κομματικος πατριωτισμος-καρριερισμος τής γεροντΟΝΝΕΔ θα συγκρουσθουν παραγωγικα. Με τον εξημερωμενο μητσοτακισμο της Ντορας να βαραινει υπέρ του, ο Κ.Κ. θα ενισχυθει ευθεως σε βαρος των κομματικων και εμμεσως πλην περιορισμενα σε βαρος των εργολαβορεαλιστών. Το κυριο στοιχημά του όμως θα παραμεινει η δικη του αυτο-υπερβατικη δυνατοτητα, που ασφαλως δεν καλυπτεται από το φιλελευθερο πτυχιο του Ταφτ, ουτε απο τη φιλελευθερη αναγνωση του μεγαλου θείου.
ΣΤΗΝ ΑΠΙΘΑΝΗ πλεον περιπτωση της ΝΔ νικης, ο Κ.Κ. θα ειχε καλυτερους ορους αλλα εναντιον του το χρονο, απεναντι σε τετοια δυσκολα στοιχηματα. Στην ιδια απιθανη περιπτωση, οι εξελιξεις στο ΠΑΣΟΚ θα ηταν πιο ενδιαφερουσες, απ' ότι στην τελευταια διετια της πολυτιμης ηττας του, συνθλιβοντας περαιτερω τα κεντρωα κι ανασκαλιζοντας τα σοσιαλιστικα. Δεν εχει όμως φτασει ως εκει η κοινωνικη χειραφετηση, παρα τα βηματα της.
8. Η Κεντροαριστερη σκυταλη
Ο Γ.Π. κυριαρχησε στο ΠΑΣΟΚ, συνδυαζοντας κινηματικους ορους εσωκομματικης αντεπιθεσης και ισχυρες εξωκομματικες στηριξεις, για να προχωρησει σε λιφτιγκ του κομματος, ως φορεα της φιλελευθερης διακηρυγμενης πολιτικης του. Ένα λιφτιγκ φύσει επιφανειακο και παραλληλο στο μηνυμα ότι η Κεντρωα πολιτικη της οποιας «τιμουμε το εργο», «τιμωρηθηκε αρκετα» ώστε δικαιουται να επαναλαβει εαυτη. Ένα λιφτιγκ που περιελαβε κι εντυπωσιακα καθαρτικα στοιχεια προ της καλπης, καταδεικνυοντας και μια ηγετικη και τακτικη ικανοτητα τού Γ.Π. που κακως δεν τού εχει αναγνωρισθει. Σε αντιπαραβολη, το κομματικο λιφτιγκ του Κ.Κ. καταδειχτηκε δυσκολοτερο από κάθε αποψη, στα δεδομενα ενός κομματος που τα στελεχη του στασιαζουν επικαλουμενα αδιαντροπα το δικαιωμά τους στην πολιτικη καρριερα, δυο χρονια πισω απ' τους παραπονεμενους Κουλουρηδες.
Ο Γ.Π., επενδυοντας στην αντιδεξια κοινωνικη συνειδηση και ρητορεία, στη συστηματικη υπονομευση της καραμανλικης προσπαθειας (υπονομευση «νομιμη και ηθικη») και φυσικα στην αξιοποιηση των ΝΔ αμαρτιων («νομιμων και ηθικων» επισης), καταφερε να διεκδικει ισχυρη εκλογικη αυτοδυναμια. Είναι σημαντικο εδώ να επισημανθει ότι η Κεντροαριστερα του Γ.Π, ακριβως με τα οπλα αυτά, καταφερε να επιζησει προς το παρον, όχι μιας απλης ηττας, αλλα μιας ηττας στρατηγικης, δηλαδή διαλυτικης και δυναμει μεταπλαστικης του πολιτικου σκηνικου. Παντα όμως τα Μεσα σημαδευουν το Αποτελεσμα, ο,τι κι αν λενε τα κυνικα κεντρωα ιδεολογηματα, κι εδώ κοντος ψαλμος. Είναι όμως επισης σημαντικο να τονισθει ότι, περα απ' αυτά, βασικο οπλο του Γ.Π. είναι μια στρατηγικη προσεγγιση που παρα τις αντιφασεις της εχει στοιχεια ριζοσπαστικα που δεν πρεπει να αγνοηθουν. Χωρις τα οποια ο αντιδεξιος πολεμος φθοράς του δεν επαρκουσε, εως και προ ολιγου καιρου.
ΑΝ ΠΑΡΕΙ την κυβερνηση ο Γ.Π., όπως όλα δειχνουν, το χαρμανι κεϋνσιανισμου και νεοφιλελευθερισμου που ετοιμαζει, θα δειξει συντομα τα ορια του. Οπως και η εξωτερικη πολιτικη τη γνωστη φυσιογνωμια της, φυσιογνωμια που όμως θα διαχειρισθει με περισσοτερη προσοχη κι επιδιωκοντας καταλληλα ευρυτερες συναινεσεις. Θα επιχειρησει παραπερα, ανατακτικες κινησεις ουσιας, στα ανωτερα ορια του φιλελευθερου εκσυγχρονισμου, αποντος για την ωρα του εγειροντος μνημες Σημιτη.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ προταση του Γ.Π, όπως επιτυχως κατατεθηκε στη ΔΕΘ, δεν απεχει ουσιαστικα αυτης του Κ.Κ. Όχι γιατι οι αναδιανεμητικες της υποσχεσεις πρακτικα ταυτιζονται με το ΝΔ «παγωμα». Αλλα γιατι η σχεδιαζομενη παραγωγικη αναθερμανση και οι φορολογικοι της ποροι, στο ουσιαστικο τους μερος συγκρουονται. Ο Γ.Π. εχει μελετησει εδώ οριακες λυσεις, και επίσης μπορει να στελεχωσει καλυτερα εφαρμοστικες διαδικασιες με καποια αποδοση. Όμως, γνωριζοντας κι ο ιδιος ότι «εδώ θα ματώσουμε», ξεχνα ότι το κυριο ματωμα αφορα τη μικρομεσαια αναθερμανση-απασχοληση, γεγονος που οδηγει κοντα στο σχετικο ΝΔ χαρμανι. Φυσικα θα ηταν χαλαλι το ματωμα στο κυνηγι της προκλητικης φοροδιαφυγης των Μυκονίων, η οποια ωστοσο δεν ανησυχει, ετοιμη να βραχυκυκλωσει ή να μετακυλισει το κοστος. Περαιτερω η ουσιαστικη λύση του Γ.Π. περναει από τη χαλαρωση της σταθεροτητας που θελει να επαναδιαπραγματευθει «με τον Τρισε και τον Αλμουνια», και φυσικα τον δανεισμο. Εδώ αρχιζουν οι διαφορες, στο κεϋνσιανο-χρεωστικο προτυπο, κατά το οποιο αυριο κι επι μακρον θα τα πληρωσουν πανακριβα αλλοι.
ΒΕΒΑΙΩΣ η προταση του Γ.Π. διανθιζεται και με λεζαντες καινοτομιας, όπως η «πρασινη αναπτυξη», η «παιδεια σε συνδεση με την παραγωγη» κτλ. Ή άλλες αντιφατικες πολιτικες όπως η «γεωργια των τροφιμων της ποιοτητας», σε μια χωρα που καταντησε από δεκαετιες κι εδώ εισαγωγικη, κι οπου ηδη ολοι ψαχνουν το «ντοπιο», εξευτελιστικα φτηνο στον παραγωγο κι ακριβο-δυσευρετο στον καταναλωτη. Πολιτικες που χωρίς να στερουνται καποιας ουσιας, στο συνολο και στα οριά τους τους δεν απαντουν στο μεγαλο διαρθρωτικο προβλημα της οικονομιας, όπως εξαλλου κι αυτές της ΝΔ: Τι παραγουμε και Πώς, ώστε αυτό να μεταφραζεται σε συνολικο βιοτικο επιπεδο, περα από φτηνα γκαρσονια (που ‘λεγε κι ο ΑΠ), περα από πωλησεις καμένων δασων, κατά την πασοκοσουφλιαδικη εργολαβικη συνταγη, και περα απ' την αλλοτριωτικη αγοραια οικονομικη εξωστρεφεια που μονοτονα συνοδευει τη βιοτικη κατιούσα.
ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ, τομεακες και κεφαλαιακες αναδιαρθρωσεις εδώ, ριζοσπαστικες κι απαραιτητες για τη διαφυγη απ' το φιλελευθερο κυκλο (βλ. ανω 6.12) δεν απουσιαζουν γενικως στη λογικη του Γ.Π. Δεν αποτελουν όμως πολιτικη. Δε στηριζονται ουτε σε εκφρασμενη-ελεγκτεα πολιτικη βουληση, ουτε σε σαφεις τετοιες κατευθυνσεις, ουτε σε αντιστοιχες τεχνικες επεξεργασιες, ουτε σε αντιστοιχα προσανατολισμενο κοινωνικο κινημα. Ο Γ.Π. εχει συστηματικα αποφυγει επι διετια μια τετοια εκθεση, αρκουμενος σε πολεμο φθορας. Βεβαιως θα επιχειρησει, εν πτησει, με τη βοηθεια πολιτικοθεσμικων αλλαγων, ειδικων θεσμων διαβουλευσης και τεχνικων στελεχων, να καλυψει καποιες απ' τις ελλειψεις αυτές. Παντα, σε δυναμικη ισορροπια-σχεση με το λεοντια συμμαχικο μεγαλο κεφαλαιο.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ επισης από τωρα να εκτιμησουμε ότι οι φιλελευθεροι «εισαγωγης» που θα κληθουν για ενισχυση, εχουν τις ιδιες λυσεις με τους αντιστοιχους μανατζέρους της Ολυμπιακης. Ως φιλελευθεροι παπαγαλοι με πτυχια. Όμως η εκτιμηση για τις μηδαμινες του πιθανοτητες, κατά τα ανω, δεν εχει εδώ σημασια. Θα αξιζε τον κοπο και την κοινωνικη εμπειρια μια τετοια προσπαθεια, ανεξαρτητα απ' το αποτελεσμα, εαν επενδυοταν ως τετοια στην κοινωνικη συνειδηση κι όχι ως αναπαραγωγη των γνωστων «προοδευτικων» προσδοκιων, που αποτελουν εγγυηση ανακυκλωσης της στασιμοτητας. Προσδοκιων που κυριως καλλιεργουνται με την «ειλικρινεια» της μισης αληθειας, όπως σ' ολη τη διαδρομη του ΠΑΣΟΚ, απ‘ την ΕΟΚ και την ΑΤΑ, εως την καθημερινοτητα της ΟΝΕ. Χρειαστηκε η ηττα του 2007 για να αποκαλυφθει μεσα απ' την κομματικη κριση, το τι πραγματι εκρυβε το ΠΑΣΟΚ, φυσιογνωμικα και προγραμματικα, πισω απ' τα τοτε υποσχομενα του Γ.Π.
ΥΠΑΡΧΕΙ μια ακομα διαφορα στην προταση του Γ.Π.: Η παρεμβαση στο πολιτικο συστημα, με αναγκαιες «γερμανικες» αλλαγες στον εκλογικο νομο (που εχει προτεινει ως και η Ντορα) και τις ευρυτερες διαδικασιες εκπροσωπισης κι ελεγχου. Παρα την ασάφειά του εδώ, μπορουμε να αναμενουμε καποιες βελτιωσεις, πλαϊ στις αποκεντρωτικες απονευρωσεις και φιλελελευθεροποιησεις των αναγκαιων πολιτικων. Το αντιστοιχο κομματικο παραδειγμα, παραπερα, εγγυαται ότι δεν θα θιξουν βαθειά την πραγματικοτητα της στρεβλης εκπροσωπησης και της κομματικής της αναπαραγωγης. Η τελευταια αποτελει το φυτωριο και το βασικο φιλτρο που εξασφαλιζει τον κεντρωο-συστημικο χαρακτηρα της πολιτικης του ΠΑΣΟΚ. Εδώ βεβαια εφαρμοζεται ένα κρυφο κληρονομικο ηγετικο δογμα - «παντα λιγοτερη δημοκρατια στο κομμα, απ' οση στην κοινωνια» - ως οπλο κατά των μικροαστικων και εξωθεσμικων ορέξεων. Δογμα που δικαιωνεται τριγυρω κατά καιρους, αφου παντα το στραβο εχει πολλες ευκαιρίες· που όμως δεν εχει επαρκως αξιολογηθει κι αντιμετωπισθει απ' την αριστερα της «δημοκρατικης» υποκρισιας, της αψαξίας, και της φιλελευθερης, σνομπ και ιδιοτελους απόστασης απ' τα «εσωκομματικα των αλλων». Και που καθηλωνει σταθερα την πολυσυλλεκτικη ΚΑ στον καθεστωτικο-εγκλωβιστικο της ρολο. Κι οπου τα περιοδικα λιφτιγκ των ημαρτημενων εχουν αποδειχτει επισης καθηλωτικα.
ΤΕΛΟΣ, κατι ακομα που θα επιχειρησει ο Γ.Π., θα είναι η παραπερα στρατηγικη σταθεροποιηση της ΚΑ, με την ιδεολογικη-πολιτικη ενσωματωση του ευρυτερου πνευματικου και τεχνοκρατικου δυναμικου της χωρας. Εδώ, εχει καλυτερους ορους απο την ΚΔ του Κ.Κ., στο ρευμα φιλελευθερου προοδευτισμου που διαπνεει τον ημι-παρασιτικο, αποπροσανατολισμενο αλλα και στρατηγικο αυτό χωρο, με τις λιγες φωτεινες εξαιρεσεις.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ μπορουν να συνοψισθουν στη μεταφορα του γνωστου κομματικου λιφτιγκ στο Κρατος, με τα καποια θετικα και τα πολλα στασιμα, δρομολογημενα κυριως στην ανανεωση της στασιμοτητας. Με ριζοσπαστικα στοιχεια παντως και στοιχηματα που δεν πρεπει να αγνοηθουν.
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ακριβως την ιδια φυσιογνωμια σημερα το ΠΑΣΟΚ, όπως προ διετιας, αλλα δε βρισκεται και μακρυα απ' αυτή, προδιαγραφοντας αναξιοπιστα κι ακυρα τα θετικα της προτασής του. Θα εχει βεβαια υπερ του την εξωθεσμικη στηριξη, καθως και μια κοινωνικη στηριξη μεγαλυτερη απ' αυτή που ειχε ο Κ.Κ, αλλα στο εμπεδωμενο πια τοπιο της γενικοτερης ανεμπιστοσυνης. Το ρευμα του τελευταιου καιρου που αποτελει την άλλη πλευρα του ΝΔ αδιεξοδου, είναι χωρις ενθουσιασμο, είναι ρευμα «υποχρεωτικης δοκιμης». Θα χρειαστει πολύ περισσοτερα ο Γ.Π. απ' την «ειλικρινη» του διαθεση και το χαρμανι ριζοσπαστισμου και προγραμματικης ανειλικρινειας που κρατα, για να το κανει οργανικο κινημα. Ξερει ηδη καλα ότι εντυπωσιακες αυτοδυναμιες και αντιπαλες καταρρευσεις εχουν επαναληφθει κι αναστραφει συχνα στο προσφατο παρελθον και σε ευκολοτερο μαλιστα τοπιο. Το στοιχημα θα παραμεινει και γι αυτόν, η δικη του δυσκολη αυτο-υπερβατικη δυνατοτητα.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ στο στοιχημα αυτό θα είναι η εγκαταλειψη του αρρητου ΚΑ δογματος, όπως εχει εξελιχθει στη φιλελευθερη ιδεολογια, και που εγκλωβιζει και τις πιο ειλικρινεις προσπαθειες σ' ολοκληρο τον πολιτικο χωρο - το επικαιροποιουμενο αντιδεξιο φιλελευθερο δογμα. Συμφωνα μ' αυτό, συνοπτικα, «η φιλελευθερη ΚΑ εξ ορισμου εκφραζει την προοδο και το μονο ζητημα αποτελει η εξαντληση των ΚΑ οριων κάθε φορα, με ορους ρεαλιστικους καθως κι αναπαραγωγικους της. Η ΚΑ εκφραζει και οδηγει τον φιλελευθερισμο στην εφικτη του μετεξελιξη κάθε φορα, τη μονη που μπορει να ονομαστει "πρόοδος". Τα υπολοιπα πολιτικοκοινωνικα στοιχεια, οποιο χαρακτηρα κι αν εχουν, αποτελουν απλως τα ειδικοτερα και διαχειριστέα data του προβληματος απ' την ιδια την ΚΑ».
ΤΟ ΑΥΤΟΑΝΑΦΟΡΙΚΟ αυτό δογμα, ιδιο μ' αυτό της αριστερας στη θετικιστικη του οπτικη, τον υποκειμενισμο του, την υλιστικη του θεμελιωση, το μακιαβελικο μετωπισμο του και την καιροσκοπικη-παρασιτικη θεωρηση της δημιουργιας των data, υπερεχει ορισμενως αυτου της αριστερας, ως προς το ρεαλισμο-κυνισμο του, και την ευρυτερη κι αλλοτριωμενη κοινωνικη του βαση κι αποδοχη. Περιγραφει ένα «δυναμικο» φιλελευθερισμο -μεταφορα της «οικονομικης αναπτυξης» στην πολιτικη- που παραμενει αλλοτριος στην κοινωνια, τοσο προσανατολιστικά οσο κι αμεσα πρακτικα, αξιος ηγεμονας και οδηγος ζωης της κοινωνιας του φρούδου και φαύλου μικροαστικου ονειρου. Εκφυλιζει την πολιτικη σε δημαγωγικη χειραγωγιση και φιλελευθερη επιθεση, στο ονομα των εκαστοτε ΚΑ «στοχων προοδου», χωρις να καθιστα την κοινωνια πραγματι κοινωνια Πολιτικη, σωμα ονειρου και ελευθερωτικης πρακτικης. Ανακυκλωνει ετσι τα αδιεξοδά της και καταδειχνει και τα δικα του αδιεξοδα ως δογματος.
ΔΕΝ ΕΧΕΙ διατυπωσει ένα τετοιο δογμα ποτε ο Γ.Π, ας το ξεκαθαρισουμε, κι εδώ δινεται μονο μια ερμηνεια των λογων και της πρακτικης του, που θεωρουμε μη αυθαιρετη οσο και χρησιμη, σε καιρους που το ψαξιμο θα βαθυνει.
ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟΥΣ σημερα ορους, ακομα και μια ισχνη κοινοβουλευτικη πλειοψηφια (και με την επι πλεον καβατζα και δευτερων εκλογων) αρκει στο Γ.Π, αφου η σχετικη κοινωνικη στηριξη θα είναι αρκετα μεγαλυτερη, τουλαχιστο για ένα διαστημα. Η συγκυβερνηση με τη ΝΔ, στο αναλογο (κι απιθανο) εκλογικο αποτελεσμα, αποκηρυγμενη ηδη αμφι, δεν εξυπηρετει τον ιδεολογικο αντιδεξιο μυθο που εχει ακομα αναγκη, παρ' ότι διευκολυνει τη διανομη ευθυνων. Αλλωστε, στα μονιμως «λεπτα» εθνικα, αλλα και στα εκσυχρονιστικα, η ΝΔ δεν εχει σημερα ορους ουσιαστικης αντιπολιτευσης, ουτε λαϊκιστικης, ουτε υπερβατικης, αρα θα είναι ανεκτικη. Ετσι η συγκυβερνηση θα αποτελεσει ακραια μονο πιθανοτητα στην περιπτωση τυχον σημαντικων εθνικο-οικονομικων κλυδωνισμων και παρεμβασης των αγρυπνων εξωθεσμικων. Σε κάθε περιπτωση, ωστοσο, η πολιτικη του ΠΑΣΟΚ θα εκδηλωσει φιλελευθερη επιθετικοτητα αναλογη της εκλογικης δυναμης και σταθεροποιησής του.
9. Οι υπολοιπομενοι
ΣΤΟ ΚΚΕ δε φαινεται να αλλαζει τιποτα ακομα, «5 κομματα - 2 πολιτικες», με τη δευτερη ορατη μονο στις κακες της πλευρες, και με τις εσωζυμώσεις ψιθυριστές. Δε θα κρατησει για παντα αυτό, ωστοσο δε θα συντελεστεί χωρις την προωθητικη κοινωνικη κριτικη προς το ΚΚΕ.
Ο ΣΤΑΣΙΜΟΣ ΛΑΟΣ πονταρει παντα σε ευνοϊκες για το ιδιο εξελιξεις στη ΝΔ, χωρις και η βοήθειά του να ειναι ουσιαστικα χρησιμη εκει, με οποιοδηποτε τροπο. Ενοσω και η προτασή του αποκαλυπτει κι απαξιωνει και τα οσα «κοινωνικα» εκπεμπει κατά καιρους, στο κενο που αφηνει η κριση της αριστερας. Μια προταση, που στη συνεχεια των δεκεμβριανων αυταρχικων κραυγων, θελει τη χωρα φορολογικο παραδεισο και πλυντηριο των «επενδυτών», συμφωνούντος και του Ψινακη.
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ, ως θεματικοι θηρευτες-συμπληρώματα, είναι εν πολλοις αχρειαστοι, καθως κι εκλογικα καταπώς φαινεται, σε μια συγκυρια εντονα πολιτικη.
Ο Συν-ΣΥΡΙΖΑ απετυχε να αποκτησει πραγματικη κοινωνικη βαση, επιμενοντας στα παλαιομετωπικα και σε μια στρατηγικη, μαχητικη στις αντιφασεις της, κι ουσιαστικα κενη. Μια αριστερόλογη κοινωνικοπολιτικη συν-ομαδα που ιδεολογικα και πολιτικα αρνειται να αναζητησει σοσιαλιστικη ταυτοτητα, θεωρωντας πως την εχει. Και που ουτε τον εσωτερικο της καυγα δε μπορει να πολιτικοποιησει εμπρος στην κοινωνια, εκπεμποντας -γυμνη- καυγαδες ονοματων. Θα περασει, δε θα περασει, ακομα και των ιδιων οι ευχες διχαζονται κι εντεκαζονται. Σε κάθε περιπτωση, εκει δρομολογουνται εξελιξεις. Ειτε τυπικης αφομοιωσης στην ΚΑ, ειτε δυσκολων σοσιαλιστικων μετατοπισεων ή και διασπασης. Εξελιξεις που θα συμβαλλουν με τον τροπο τους στη γενικοτερη πολιτικοποιηση και την ειδικοτερη κι αναγκαια υπερβαση της αριστερας, κυριως ερημην της, όπως εγινε και στις προηγηθεισες ευρωαριστερες εξελιξεις. Εκτος κι αν στο χωρο αυτό αναληφθουν σοβαρες πρωτοβουλίες με αξονα τη μεταπλαση της αριστερας σε σοσιαλιστικη κατά τα ανω.
ΣΤΑ ΑΠΟΧΙΚΑ-ΛΕΥΚΑ-ΑΚΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ, που στις βουλευτικες συμμαζευονται συνηθως, η βραση θα συνεχιστει εν αναμονη πολιτικων προκλησεων κάθε ειδους. Μια βραση στο ιδιο καζανι λιγο-πολύ, οπου θα βρισκεται το επομενο διαστημα ολοκληρη η κοινωνια.
Δ.Τ. - 19 / 09 / 09
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου